Inloggen
voeg je dagcolumn toe

Dagcolumn over afscheid

Nieuwjaarsmijmeringen

2020 het jaar van de Phoenix

Tijdens mijn avondlijke snuffelrondje met de hond, zie ik de afgedankte kerstbomen hier als dooie stekelvarkens langs de donkere straten liggen. In verschillende prijsklassen. Variërend van 15 tot wel 40 Euro toen ze aangeschaft werden begin december. Enkele misschien van de Ikea, die een heel Zweeds sparrenwoud voor het onmogelijke bedrag van 1 Europese munteenheid per exemplaar over de Nederlandse huiskamers heeft gedistribueerd.

Hier in deze buurt van welgestelden steunt men echter voornamelijk de plaatselijke middenstand.
Zowel de gefortuneerde, bezadigde pensionado, het gesettelde ouderpaar met kids op het Lyceum of de Universiteit, als de altijd energieke en drukbezette Yup (met de door het CBS aanbevolen 2 kinderen) doet z’n inkopen bij voorkeur in het dorp zelf. Wij gunnen zonder morren dat luttele bedragje extra voor onze dagelijkse boodschappen aan onze eigen middenstand.

Het zijn immers deze nijvere dorpsgenoten die met hun gezamenlijke nering de sfeer van vertrouwen en gezelligheid in onze winkelstraten bepalen; die voor ons klaarstaan met hun gevarieerde aanbod, hun advies en service; wier kinderen naar dezelfde scholen gaan als de onze; die (vaak veel actiever dan wij) deel uitmaken van, en hun bijdrage leveren aan de gemeenschapszin van onze communiteit.

Maar laat me, als één van de tien kinderen van een genereuze, hardwerkende Friese middenstander en zijn onvolprezen onbaatzuchtige echtgenote, die de wereld achter de schermen van de prachtig opgepoetste en kleurig geëtaleerde façade aan den lijve heeft ondervonden, niet verzinken in weemoedige Januari bespiegelingen.

De functie van nostalgie is immers niet om ons wee en week te maken, maar om vanuit het besef van onze inherente weekheid met nieuwe moed krachtig en vastbesloten tevoorschijn te komen.

Toch?

Ligt niet in de meest dierbare en liefdevol gekoesterde herinneringen van ons verleden, de kiem van de wens en het verlangen om het beste uit onze vermogens tevoorschijn te halen?
Is het oprecht proberen dat verlangen te vervullen niet wat we verstaan onder het begrip eer?
En is het niet dat gevoel van eer wat eigenlijk voortdurend op de achtergrond als een waakvlam ons herinnert aan wie we zijn?
Wie we willen zijn?
En dat ons (in de vorm van ons geweten) daaraan herinnert wanneer we tekortschieten?

Wat iemand daar ook van mag denken, in mijn beleving bestaat er een Intelligentie die het Universum en alles daarin heeft gecreëerd. Dat is het enige redelijke uitgangspunt waarop we ons kunnen beroepen als we beweren zelf intelligent te zijn.
Hoe kan een rationeel denkend mens, of een integer voelend mens met de contradictie leven dat een toevallige en willekeurige oerknal een zichzelf intelligent noemend wezen zou kunnen voortbrengen?

Maar misschien is de irrationaliteit van een dergelijke gedachte voor hen juist een bewijs: “kijk maar, dit redeloze, op volkomen irrationele principes gebaseerde universum heeft een redelijk en intelligent wezen voortgebracht (namelijk ikzelf); en dat is het bewijs dat een op volkomen irrationele principes gebaseerd universum een redelijk en intelligent wezen kan voortbrengen (namelijk ikzelf)”.

Als er ooit een irrationele, alle intelligentie ontkennende cirkelredenering was, dan moet het deze wel zijn.

Zoals ik in de ondertitel vermeld, beschouw ik dit jaar voor ons allen als het jaar van de Phoenix. De herrijzing, de wederopstanding, van de zichzelf serieus en verantwoordelijk nemende mens.
Het afscheid van de vrijblijvende, door idiote ideologieën bezeten, alle door de media voorgekauwde opinies napratende papagaai.

Op de Resurrectie!

Schrijver: Ton Hettema, 8 januari 2020


Geplaatst in de categorie: afscheid

3.0 met 2 stemmen 453



Er zijn 19 reacties op deze inzending:

Naam:
Olean
Datum:
16 januari 2020
@Bet Weter: Dank voor je uiterst genuanceerde en persoonlijke toelichting in welgekozen woorden. Er valt nog heel wat over te zeggen. Maar om de nieuwjaarsmijmeringen van Ton niet tekort te willen doen (als 'kiem' en uitgangspunt) lijkt het wat mij betreft een aardig idee om deze contemplaties tzt voort te zetten in de vorm van een (dag-)column.
Naam:
Bet Weter
Datum:
16 januari 2020
Olean: In feite bedoel ik ontsnappen aan ons beperkte stoffelijke bestaan (de objectiveerbare tastbare werkelijkheid zoals jij het noemt). Of misschien beter gezegd “de wens om te ontsnappen”. Een verlenging van dit bestaan wordt m.i. vaak gezocht in het creëren van ongrijpbare fenomenen zoals het bestaan van een God of andere krachten. Na de dood transformeert men. Er moet wel iets te transformeren zijn uiteraard. De oplossing is om het lichaam bezieling toe te dichten. Het lichaam heeft een ziel die, als het met ons stoffelijke leven gedaan is, voort kan “leven” in welke vorm dan ook. Het is wellicht een begrijpelijke wens om op die manier aan de vergankelijk te ontsnappen. Er is een vorm van zingeving gecreëerd.

Dit staat m.i. los van het lijstje dat jij opnoemt (materie, empirie, normen en waarden etc.) Het leven kan ons inderdaad veel moois schenken maar voor mij is er na de dood geen escape nodig om dit in een of andere vorm voort te zetten.

Ik heb het gehad over “herboren worden”. Niet in de vorm van een persoonlijke reïncarnatie (wedervleeswording). Als tijd geen beperking is zullen er zich eeuwig nieuwe kansen tot ontwikkeling voordoen. Wellicht een eeuwige herhaling van zetten. Ik weet het niet. Gevangen in dit tijdruimte model zijn mijn mogelijkheden te beperkt om me daar als mens een goede voorstelling van te maken maar ik voel niet de behoefte om hetgeen ik niet kan bevatten in de handen te leggen van een of andere god of stuwende kracht.

Een week geleden liet ik mijn hond uit na het avondeten. Er was een prachtige sterrenhemel te zien. Opeens zag ik vanuit het zuidoosten een lichtpuntje verschijnen. Niets bijzonders. Een satelliet waarschijnlijk. Het werd echter bijzonder toen er een hele rij van bewegende lichtpuntjes tevoorschijn kwam. Het was een strakke opklimmende rechte lijn van lichtpuntjes die op het oog gelijke tussenafstanden van elkaar hadden. Was er een buitenaardse invasie op komst. Zijn het Ufo’s? Waar keek ik naar? Welke krachten speelden daar? Als onwetende zou ik bijna geneigd zijn om het in Gods handen te leggen.
Google bracht echter uitkomst. Het had de heer Elon Musk behaagd om een serie satellieten de ruimte in te slingeren voor een breedbandnetwerkproject. Ik was hier niet van op de hoogte en voor een kort moment was Elon Musk mijn onzichtbare god. Door zijn bedoelingen te leren kennen via Google werd hij echter onttroond.

Maar er zweven nog heel wat onzichtbare Elon Musken rond tussen hemel en aarde.
Naam:
Olean
Datum:
15 januari 2020
Sorry dat ik interrumpeer, maar
@Bet Weter: Eerder zei je dat 'metafysica een streven is om aan de vergankelijkheid te ontsnappen om een eeuwige zin aan het leven te geven'.
Ik denk dat je door het te benoemen als een poging om te ontsnappen al duidelijk maakt waar je staat. Je verwondert je, zeg je later, dat lijkt me een algemeen menselijke, zelfs zeer gezonde gedachte. Maar die 'ontsnapping' blijft me wel intrigeren. Een escape uit wat, uit de materie? Uit de empirie, de objectiveerbare tastbare werkelijkheid, het hier en nu, aan alle ethische normen en waarden, aan alles wat de aarde, de natuur, de mensen, je bieden aan schoonheid, aan esthetische genietingen, aan superoriginele invallen en inzichten? Zonder het meteen over begrippen als adwaita en reïncarnatie te hebben (dat je nu plotseling wel te berde brengt), waarin schuilt voor jou die ontsnapping? Dat zou ik weleens willen weten, misschien kun je dat uitleggen.
Naam:
Bet Weter
Datum:
15 januari 2020
Ik zie het niet als machtsspelletje Ton. Wat ik tot nu toe heb geschreven meen ik ook. Macht uitoefenen wekt bij mij eerder weerstand op dan een vorm van genoegen. Het respectloze zie ik dan ook niet zo. Natuurlijk is er een drang om je dingen anders te laten inzien maar jij hebt die drang ook geloof ik. Daar is niets mis mee.

Ik zie ECHT de noodzakelijkheid van die drijvende kracht niet. Ik wil niet voor 100 % ontkennen dat die er wel is maar ik zie niet in dat die er zou moeten zijn zoals jij denkt dat die er wel moet zijn.
Jij hebt geen bewijs dat die er is en ik heb geen bewijs dat die er niet is. Ik denk dus ECHT dat het een door de mens zelfgecreëerde kracht is op zoek naar een (niet aanwezige) buiten liggende grootheid die het geheel bestiert. Op zoek naar een vervulling aller dingen waarop het zicht van ons mensen (nog) niet duidelijk is. Op zoek naar een vorm van onsterfelijkheid. Op zoek naar de zingeving van het leven.

Op zich heb ik daar alle begrip voor. Het geeft veel mensen troost en steun of een leidraad in het leven. Ik ervaar dat niet zo. Het leven ontstaat en vergaat en dat is het voor mij. Het wil niet zeggen dat ik niet kan genieten van het leven zoals zich dat voordoet. Als “schepsel” ben ik noodzakelijk geboren in een omgeving die daarvoor redelijk geschikt is. Logischerwijs is evolutionair gezien die omgeving mij redelijk welgezind. Ik hou van de natuur, ik hou van muziek, Ik hou van mensen om mij heen. Niettemin vermoed ik dat alles tot op het bot vergankelijk is.

Mijn verwondering ligt in het feit dat er überhaupt iets bestaat. Dat er materie is.
Ik zie geen grenzen over ons universum heen. Mijn tijdsbeeld is wellicht ietwat afwijkend van het gemiddelde. Ik vind het “grenzeloze” persoonlijk een mooie gedachte en dat voldoet voor mij. Zoals eerder gezegd zie ik alles eeuwig herboren worden.
Naam:
Max
Datum:
15 januari 2020
KIEM
(zesde alinea, zin 1)
Naam:
Ton Hettema
Datum:
15 januari 2020
"De Geest Gods zweefde over de wateren"
King James: And the Spirit of God moved upon the face of the waters.
Kun je svp ophouden met t spelen van je flauwe machtsspelletje en als volwassenen n respectvolle conversatie voeren?
Naam:
Bet Weter
Datum:
14 januari 2020
POLTERGEIST
Naam:
Ton Hettema
Datum:
14 januari 2020
SPIRIT
Naam:
Bet Weter
Datum:
11 januari 2020
Genesis 1 : In den beginne schiep God de hemel en de aarde. De aarde nu was woest en ledig, en duisternis lag op de vloed, en de Geest Gods zweefde over de wateren. En God zeide: Er zij licht; en er was licht.

En voila daar is de élan vital. De scheppende kracht die alles sturing geeft. Het is voor mij volkomen begrijpelijk dat mensen denken dat wij voor 100% voortkomen uit die scheppende kracht. Of het nu zoeken is naar troost, naar zingeving in het leven of naar een vorm van onsterfelijkheid, het is prima. Maar als ik er anders over denk ben ik niet meer te redden. Het zij zo. Ik zit er niet mee.

Het begrip “zelfbenoemd redelijke intelligent wezen” is jouw creatie en niet de mijne. Zoals eerder gezegd: “Intelligente wezens ” en ook “redelijke wezens” zijn menselijke etiketjes zonder waarde voor het geheel der dingen.
Als ik je vraag wat de drijvende kracht is krijg ik geen antwoord. Mijn vervolgvraag is: waar wil die drijvende kracht met ons naar toe. Is er een bepaald plan, een einddoel of wordt er maar wat aangerommeld.
Die veronderstelde drijvende kracht heeft tot nu, achteromkijkend, een waar slagveld achter zich gelaten. Vooruitkijkend zien we een nog enormer slagveld. Dit alles natuurlijk vanuit menselijk standpunt beschouwd. Maar helaas ik kan niet anders. We zijn met onze ster, de zon, ongeveer op de helft van de 10 miljard jaar. Over een paar miljard jaar is er op aarde al geen leven meer mogelijk. Natuurlijk zou je élan vital ons voor dat die verzengde hel uitbreekt de mogelijkheid hebben gegeven om onze planeet te verlaten op weg naar nieuwe bestemmingen. Zo kunnen we er wellicht nog een paar miljard jaar aan vast plakken. Maar ook die bestemmingen ondergaan op hun beurt hetzelfde lot als onze zon. Het universum is eindig. Maar waar eindigt de drijvende kracht. Moeten we eerst zware offers brengen uiteindelijk culminerend in het hoogste goed. Noem het Hemel, Walhalla of Nirvana. De naam “ eeuwige jachtvelden” spreekt mij het meeste aan.

Prachtig zo´n drijvende kracht maar blijkbaar heeft ie niets goeds voor ons in petto.
Naam:
Ton Hettema
Datum:
10 januari 2020
nog n laatste keer: zelfs zonder metafysische élan vital is het voor mij onbegrijpelijk hoe iemand (Bet Weter of wie dan ook) kan ontkennen of negeren dat wij als mensen (maar dat geldt voor elk wezen of ding) voor 100 % voortkomen uit wat het dan ook maar is dat deze magnifieke wezens heeft doen assembleren en functioneren en transponderen. Als je dat ontgaat, dan is er geen redden meer aan! Het enige wat je overblijft is om te fantaseren dat je n self-made wezen bent, wat klaarblijkelijk, zonneklaar en kristalhelder niet het geval is.
Dus je eerste opmerking over de cirkelredenering is niet aan mij toe te schrijven, maar aan de persoon die beweert intelligent te zijn in de veronderstelling dat ie dat zelf zou kunnen 'maken'. Ik stel voor de proef op de som te nemen en te praten zonder mond, te kijken zonder ogen en te bewegen zonder spieren. De enige redelijke, 'intelligente', realistische, gezonde verstand interpretatie van onze situatie is dat we NIETS zelf gemaakt hebben. ALLES hebben wij te danken aan de vermogens die ons ter beschikking zijn gesteld bij onze geboorte in de fijnafgestemde dynamische ecologie waarin we werden uitgenodigd interactief te zijn. Maar als je dat met een of andere drogreden wilt ontkennen, dan is dat je eigen zaak. Net als het integer en gedegen opbouwen van je eigen mentale bewijsarsenaal voor én tegen bepaalde interpretaties van de werkelijkheid en je plaats daarin helemaal voor je eigen verantwoording is..
Naam:
Bet Weter
Datum:
9 januari 2020
Je hebt gelijk al geef je geen antwoord op de vraag. Het antwoord is er ook niet m.i. Metafysica is in mijn ogen een streven om uit de vergankelijkheid te ontsnappen om een eeuwige zin aan het leven te geven. Empirie ligt hier niet aan ten grondslag dus je kunt er vele kanten mee uit.
Maar goed nu kennen we elkaars standpunt tenminste.
Bedankt voor je commentaar op mijn reacties.
Naam:
Max
Datum:
9 januari 2020
Speciaal aan Bet: ik heb het vermoeden dat je niet ontvankelijk bent voor enige vorm van metafysisch denken. Of ga je meer voor de controverse
Misschien is dat wat je niet weet te benoemen de "élan vital" van Henri Bergson, een eeuw geleden al te boek gesteld...
Naam:
Bet Weter
Datum:
9 januari 2020
“Waarom zou er ook maar IETS in dit organische theater veranderen als er niet op z'n minst een instinct aanwezig was om dat te doen?” vraag je. Mijn simpele antwoord is: “waarom niet”.
Natuurlijk is er de dynamiek van levende organismes en zijn omgeving. Ecologie gaat juist over deze dynamiek of wisselwerking. Het samenspel tussen mens en dier met zijn omgeving. Daar is geen “versus” bij mij. In dit opzicht verschillen we niet zo sterk in opvatting denk ik.
Het verschil ligt meer in de door jouw geïntroduceerde noodzakelijk drijvende ontwikkelingskracht die inherent zou zijn aan het voorkomen van het fenomeen intelligent wezen. Volgens mij is die drijvende kracht niet onontbeerlijk. Wat die kracht precies inhoudt komt m.i. niet uit de verf. IETS heeft een niet te benoemen scheppende kracht blijkbaar. Instinctief moet er IETS zijn. Het onbegrepene krijgt hierdoor handen en voeten. Wat dat iets is komt niet goed uit de verf m.i. Een vaag vermoeden? Een drang naar onsterfelijkheid? Alle godsdiensten borduren elk op hun manier voort op dit ongrijpbare gegeven. Over de praktische consequenties van dit voort borduren zal ik hier niet uitwijden.
Misschien kan je mij vertellen wat die drijvende kracht precies inhoudt in jouw beleving en waaruit blijkt de tastbare aanwezigheid van zo´n kracht. Leg de vinger er eens op.
Naam:
Ton Hettema
Datum:
8 januari 2020
Waarom zou er ook maar IETS in dit organische theater veranderen als er niet op z'n minst een instinct aanwezig was om dat te doen? Het maakt niet uit of je dat 'omgeving' noemt of '(levend) ding'. Ik denk dat t cruciale verschil tussen onze interpretaties ligt in jouw opvatting: 'evoluerende entiteiten versus (reagerend op) ecologie' en mijn interpretatie: 'de omgeving en de entiteit bevinden zich in en maken deel uit van de zelfde dynamiek'.
Naam:
Olean
Datum:
8 januari 2020
Een aardig bedachte, zowel creatieve als intelligente metafoor, die vogel Phoenix. Als symbool voor een wedergeboorte van iets wat we verloren zijn: humaniteit, mededogen en empathie. Niet back to nature, maar saving nature, te beginnen met de menselijke natuur.
Wat de afgelopen dertig jaar gederailleerd is leek zich te culmineren in 2019, een jaar waarin de mens wel heel hard met de neus op de feiten werd gedrukt. Dagelijkse voorbeelden te over.
Intelligentie is vooral ook voortschrijdend inzicht, zelfs bij dieren. Ontdek gisteren, begrijp vandaag. Waarnemen en benoemen is voorbehouden aan de mens ('geest') als animal rationale, maar ook onderzoeken en (be-)vragen en constateren. Of dat tot wijsheid heeft geleid is vers 2, maar de principes zijn er om met intelligente oplossingen te komen.
Naam:
Bet Weter
Datum:
8 januari 2020
Drijvende kracht in een ontwikkelingsrichting staat voor mij synoniem met evolutie. Met andere woorden: de omgeving waarin je je bevindt is het selectiecriterium. Aanpassing aan je omgeving is de stuwende kracht als je over een kracht wilt spreken. Toeval? Zo zou ik het niet willen noemen. Meer een kwestie van een veelvoud aan kansen. Vele veranderingen in erfelijk materiaal die zich zouden kunnen uiten in een bepaald fysiek voorkomen zijn bij voorbaat gedoemd te verdwijnen omdat de omgeving ze om zeep helpt. Af toe is verandering echter voordelig voor het organisme in zijn omgeving en wordt die vorm dus gecontinueerd zolang de omgeving ermee “instemt”. Dat is wellicht de verfijning waarover je spreekt en daar kan ik je volgen.
Dat de voedingsbodem van onze ontwikkeling ligt in een onderliggende “inherente intelligentie” die in het universum is ingebouwd is een wellicht aangename menselijke verklaring voor de “grootsheid” der dingen. Wat we niet kunnen bevatten leggen we buiten onszelf. Het wordt dan een soort religie. Prima hoor maar niet in mijn brein.

Stel je eens voor dat onze zon i.p.v. na 10 miljard jaar al na7 miljard zou zijn opgebrand. In dat geval was de ontluikende mens reeds in zijn prille jeugd door de hitte in zijn verwoestende omgeving naar de eeuwige jachtvelden verdreven en hadden we nooit en te nimmer onze zieleroerelsen op Nederlands.nl kunnen delen.
Dat er op onze planeet aminozuren zijn ontstaan die vervolgens eiwitten vormden die op hun beurt aan de basis stonden van wat wij leven noemen kan je als een wonder beschouwen. Als je zou kunnen beseffen dat “onze” big bang (ons universum) slechts een miniem onderdeel is van wat is en van wat zal komen is het geen wonder maar wellicht eerder een noodzakelijkheid. In de oneindige tijd zullen we eeuwig opnieuw geboren worden.
Naam:
Ton Hettema
Datum:
8 januari 2020
Beste 1 sterrengever: kun je je 'beoordeling' onderbouwen met redenen?
Dit, zodat onze onderlinge interactie met open vizier kan plaatsvinden..
Naam:
Ton Hettema
Datum:
8 januari 2020
Heb je er rekening mee gehouden dat, net als bij alles wat groeit, zoals bij n kind dat leert spreken, er n zekere mate van 'establishment' nodig is geweest die heeft gezorgd voor n 'platform' waarop de inherente (gecodeerde) intelligentie tot ontluiking kon komen? Immers, als er geen inherente intelligentie in het universum (het integrale, samenhangende, van elkaar afhankelijke weefsel dat al het gecreëerde omvat) was ingebouwd, hoe zou dan die groei en ontwikkeling ooit te voorschijn kunnen piepen? En, eenmaal (door toeval?) ontstaan, hoe zou die zich dan kunnen continueren? Er moet een drijvende, in n ontwikkelingsrichting (verbetering van efficiency, effectiviteit) voortstuwende kracht in dit weefsel zitten om ervoor te zorgen dat iets wat eenmaal n bepaald niveau van sophisticatie of emancipatie heeft bereikt, die verfijning zal doorzetten in volgende generaties.
En wat de etiketten betreft: het universum zelf heeft onderscheiding en diversificatie aangebracht in al datgene wat het heeft voortgebracht; het enige wat wij mensen doen, is die waarnemen en benoemen. Je moet je er rekenschap van geven dat wij mensen geen wildgroei zijn, geen aberratie, maar n in t hele levende interactieve samenstel functionerende en instigerende entiteit.
Naam:
Bet Weter
Datum:
8 januari 2020
Beste Ton. Het lijkt me dat je hier gevangen zit in je eigen cirkelredenering. Er moet een Intelligentie bestaan omdat we beweren zelf intelligent te zijn zeg je. De logica van deze bewering ontgaat me volkomen. In het stadium van evolutie op onze planeet een paar honderdduizend jaar geleden was er nog geen sprake van intelligentie. Het woord bestond niet. Pas toen de keelklanken van onze voorgangers langzaam veranderden in woorden konden de dingen benoemd worden, kon er duiding worden gegeven aan materiële en immateriële zaken. Dat redelijke en intelligente wezen waarover je spreekt is een zelf benoemd redelijk en intelligent wezen. Redelijk en intelligent zijn menselijke begrippen. Het op irrationele principes gebaseerde universum (ook zelf benoemd) heeft een etiketten plakkend wezen voortgebracht. Punt uit. Maar wellicht kan jij die punt verschuiven en mij tot andere inzichten bewegen.

Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)