Een treurfeest van herkenning
De Consultancy Industrie is een boek van Mariana Mazzucato en Rosie Collington. Ik vond het een vervelend boek, omdat de werkelijkheid weer eens erger was dan ik al dacht.
De overheid, maar ook het bedrijfsleven, hebben allerlei taken geoutsourcet. Een bedrijf of een overheidsorganisatie moest zich richten op zijn kerntaken en de rest zou de organisatie door anderen kunnen laten uitvoeren. De grote motor hierachter was de consultancy-industrie, stellen Mazzucato en Collington. In hun goed gedocumenteerde boek is er geen spelt tussen te krijgen: het klopt.
De Engelse titel van het boek is The Big Con. Het Engelse woord ‘con’ staat voor oplichter, maar Mazzucato en Collington leggen uit dat dit een type ondernemers was, die zich consultant noemde en die zijn ontmaskerd als oplichters. Uit het boek blijkt dat de nieuwe consultants het niet beter doen. De grote consultants leveren voor exorbitante prijzen onbruikbare adviezen. Ze zijn meester in het verbergen van het gebrek aan inhoud. Eigenlijk zijn het verkopers die niets anders verkopen dan de verwarring dat mensen goed advies krijgen en alleen kunnen overleven als ze een volgend advies ook aannemen.
Soms adviseren ze zelfs diensten van zichzelf aan te nemen. Over onafhankelijk advies gesproken.
Maar het grootste probleem zijn niet de adviezen of de consultants, maar de organisaties die de adviezen hebben overgenomen en daardoor niet meer zonder kunnen. Ze hebben geen eigen ontwikkeltak meer. Overheden kunnen niet meer hun eigen computersystemen beheren, ze kunnen niet meer beleid formuleren of verandertrajecten inzetten. Eigen personeel vliegt naar beter betaalde banen bij consultancybedrijven en vervolgens moeten diezelfde mensen die nu een duur pak hebben, of hogere hakken, opnieuw worden ingehuurd. Het aldus ingehuurde personeel heeft echter een nieuwe loyaliteit: het consultancybedrijf. Ze willen niet meer tussen negen en vijf hun werk af hebben, maar liever nog overuren schrijven en nieuwe opdrachten binnenhalen.
Uiteraard bieden Mazzucato en Collington oplossingen, maar die oplossingen passen niet bij de verkiezingsprogramma’s van de meeste politieke partijen in Nederland. Voor de overheid is hun oplossing: stel meer ambtenaren aan en stel beter betaalde ambtenaren aan. In een land waar elke politieke partij de kiezers belooft dat de overheid nog zuiniger zal worden, is dit een gotspe.
We moeten hopen dat de schrijvers van verkiezingsprogramma’s dit boek gaan lezen. Maar ik heb weinig hoop. Het Kapitaal van Piketty heb ik ook nog steeds niet verwerkt gezien in verkiezingsprogramma's.
Geplaatst in de categorie: economie