Inloggen
voeg je dagcolumn toe

Dagcolumn over erotiek

Maria Juana uit de Zaan opgestaan

Het persoonsgebonden Budget wordt afgeschaft. De pgb’er moet het voortaan met giften in natura doen. Zei Rutte. Vanavond op tv. Leugenaar, die vlotgebekte liberaal.. De beschaving wordt teruggeleid naar af. Daar gaat mijn bloed op z’n Zaans van koken.

Meteen om misverstanden te voorkomen. Met twee Zaankanters woensdagavond in het scheepsruim van ‘Het Einde van de Wereld’, Javakade in Amsterdam. De dichter-performer John Epke en zijn dobberdanseuse Gré zorgden daar voor een literaire sensatie. Na maandenlange voorbereiding brachten zij samen het erotische gedicht ‘de heilige Maria Juana’ van de Mexicaanse dichter Luis Cimatarra. Begeleid door opzwepende muziek.

Erotisch geladen zeker, maar ook surrealistisch. Soms hallucinant. Uit 1968, de tijd waarin marihuana popie werd. Verboden vruchten nog. Mari–Hoe Mari-Wat etc. Vertaald door Willem Frederik Hermans. Zonder dat het als (hippie)gedicht opgang maakte.

Schreef Hermans dan ook gedichten? Ja, en bijzonder goede ook. Later nam hij er afstand van. Er zat teveel Bilderdijk in. Retorische opwinding, niet bestaande woorden. Toch moet Hermans geweten hebben dat Willem zo niet hier de tongkus geïntroduceerd heeft dan toch uit de klei getrokken heeft. Met Bloemtjens. Hermans die zoveel kussen deed in zijn poëzie.
Wel bundelde hij steeds zijn ‘Overgebleven gedichten’ vanaf 1968(met Maria Juana). Toch blijkbaar de moeite nog waard.

Hermans had vaak iets onmiskenbaar surrealistisch. In De God Denkbaar Denkbaar de God (1956). De blinde fotograaf. Dorbeck in De Donkere Kamer van Damocles. Freudiaanse interesses en preoccupatie met waarheidsbevinding. Zijn misschien bekendste gedicht ‘Bewaakte overweg’ uit Horror Coeli (1946) vangt ook in die trant aan:
‘De wit en rode zuurstangen van het verbodene
Kantelen, terwijl ze breder worden.
- Aldoor bellen die waanzinnig worden
Aangehitst door omgekochte seinen
Tot eerbetoon aan dolgeworden treinen.’

Hier komt iets binnenvallen. De beelden en geluiden schieten in dit gedicht over elkaar heen – een droom. Joop Leibbrand toonde uiterst boeiend hoe “de ‘dingen’ en de gemoedsgesteldheid van ‘de ik’ hier wederzijds gaan corresponderen”. Het niemandsland de chaos de kwetsbare contactvraag krijgen gestalte in ontzetting en eenzaamheid. Voorbeeld van hoe ‘een dichter psychische spanning niet van zich afschrijft maar zich er juist in schrijft.” *

Is dat zo? De door de bond erkende (zij het voor vriend Magritte vrijetijds)surrealist Louis Scutenaire(1905-1987, dichter, Brussel) zag het anders: ‘Een gedicht maken moet betekenen dat je je gevangenis zingend vernietigt.’ ***
Die Scutenaire – toch zéér geestverwant.

Een interview met Rein Bloem en Freddie De Vree in 1993 pas geeft nader uitsluitsel. ** Althans als je niet tegenspreken zo mag interpreteren. Andreas Burnier was de enige die ooit eerder zijn mogelijk auteurschap van De heilige Marie Juana’ inbracht. Na haar tv-interview met hem.
'Vreemd, terwijl toch alles mag in Nederland, nietwaar, de smeerlapperij ligt bij de sigarenwinkel in stapels naast de kauwgum.’
Burnier kon, zoals Epke nu, nergens ene Cimatarra vinden.

De eerste strofe wordt door Hermans uitgebreid besproken:
'Nitroglycerinegele Singhalese,
mijn scheermessen van edelstaal
worden door negerinnen geslepen.
En onder hun scherpte bezwijkt je schaamhaar
elke ochtend.‘

Onze aardrijkskundige muggenzifter legt uit dat Nitroglycerine een stikstofverbinding is waar je ‘ontzettend gele vingers’ van krijgt. Bovendien is het zeer ontplofbaar. ‘Dus die Singhalese was een opwindend meisje’.
Haha Jaja..... Als u begrijpt wat ik bedoel…

Det smuiger schreef het gedicht uiteraard zelf. Om alle kanten uit te dagen. Waarom zo weinig publieke en literaire aandacht? Ik weet het niet. Duidelijk is wel dat Hermans dit gedicht koesterde.
Laat ons aan hem denken in Ruigoord bij Vurige Tongen dit weekend. Op Poetry International in Rotterdam. Denk dan ook aan Scutinaire. Die schreef ‘Un vrai Don Juan se branle’.
Oftewel - Een echte Don Juan rukt zich af.

De snaak zou mee lachen, als ik zo vrij mag zijn….
En lees even www.dichterbijdebezigebij.nl/swf/normalscreen.html




* Joop Leibbrand, Meander Klassieken - http://klassiekegedichten.net/archief/klas051.html
** NIETS SLIJT! De witte en rode zuurstangen van het verbodene.
Rein Bloem in De Groene Amsterdammer 03/03/1993
*** Inleiding Laurens Vancrevel op: Spiegel van de Surrealistische poëzie in het Nederlands. Meulenhoff 1988.


Zie ook: http://www.pomgedichten.n.../news/article.php?storyid=3602

Schrijver: Jos Zuijderwijk, 11 juni 2011


Geplaatst in de categorie: erotiek

2.6 met 16 stemmen 835



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)