Inloggen
voeg je dagcolumn toe

Dagcolumn

kachel voel je

Marieke uit Den Haag stelde me voor d’r verjaardag een vraag. Zij, trouw lezer, wil ik graag publiek antwoorden. Zij citeert drs. F.J. van Dongen die beweert dat René Descartes (1596-1650) in Beieren zijn het universum openbrekende 'cogito ergo sum' (ik ben dus ik besta) bedacht. Dat spreek ik niet tegen. Klopt evenwel dat Descartes in 1619 inderdaad ‘in Beieren in een kachel zat, omdat hij het weer koud had.' Zelf beweerde René later, dat hij zijn halve filosofie drieëntwintigjarig in die kachel had uitgewerkt. Volgens Frans.

Even doopcelen gelicht. Drs. Frans van Dongen, overdag tandarts, opereert namens ('n of de) 'Atheïstische Beweging’. Hij is gelovige in specifiek geadresseerde overtuiging van niet. Als het ware dus. Hoogst belangwekkend thema wel. Ulm 10/11/1619 werd immers de moderne wetenschap geboren. Met Descartes visioen, nu eens zonder Mariaverschijningen, God, hemelse strijdkoetsen of de voorspelde geboorte van Einstein (Ulm, 14/03/1879 - Princeton, 18/04/1955) maar de Eenwording der Wetenschap. Gevolgd door drie dromen met antwoorden waaruit hij badend in angstzweet maar ongelooflijk verlicht ontwaakte.

Descartes zelf schreef: “J'étais alors en Allemagne... Je demeurais tout le jour enfermé seul dans un poêle où j'avais tout loisir de m'entretenir de mes pensées.” - ‘Ik was in Duitsland… ik woonde in een ‘poêle’ waar ik mij onbelemmerd met mijn gedachtengoed kon onderhouden.’ Poêle betekent 1. lijkkleed 2. kachel 3. (braad)pan. ‘Poêle’ is voor René hier zijn verwarmde kamer. 'Op zijn Duits' schreef hij. Hij noemde kamer dus naar één apparatuur. Kachel.

Uiteraard zéér zinnig. Wij noemen een frigidaire koelkast en geen kast die afgedicht koud gehouden wordt. Door tuig. Descartes kreeg en had het warm door alles potdicht te houden! Een kamer IS dan ook een kachel. Een koelkast zou analoog ‘koeltuig’ kunnen en moeten heten! De afsluiting is onlosmakelijk verbonden met het apparaat. Daarom is ook (braad)pan trouwens logisch niet geheel uitgesloten! Pannen hebben niet voor niks deksels!
Die analytische Franse haantjes gaan daar tot op heden onvoorstelbaar makkelijk aan voorbij!

In Engeland denkt men vaak dat Descartes sliep in een ‘wall stove’, muurkachel. Hiervoor ontbreken bewijzen. Er zijn ook andere addertjes onder het gras. Tom Sorell (Kopstukken Filosofie – Descartes, Lemniscaat 2000) beweert dat Descartes zich in de verwarmde kamer opgesloten heeft. Niet de kamer sloot af, hij deed het volgens Tom dus zelf. Hij legt in zijn overigens prijzenswaardige studie Descartes een met kachel verwarmde kamer in de mond. Dat is een truc! Descartes bleef in zijn kachel – niets wijst erop dat hijzelf de kamer afsloot. Het betrof een gegeven eigenschap van de kachel!

Ulm 10/11/1619 was bitter koud. Descartes, koukleum, ervoer het wonder – kamer voor ons zintuiglijk gehandicapten - dat hij kachel noemde. Hij dacht 'gewoon speciaal type hier in Beieren. Bij ons in Frankrijk onbekend. Wij hebben er geen woord voor. Ik ken geen Duits. Laat ik het algemeen maar treffend verwoorden en mijn kamer hier 'poêle' noemen!'
Ook de grootste denkers laten zich nadenken!

Marieke, gefeliciteerd reeds en ik hoop dat dit beknopte antwoord je blij maakt.


Zie ook: http://www.lyc-levigan.ac...ogie/espace_eaf/textes/extrait

Schrijver: Jos Zuijderwijk
Inzender: Klaas Tokviel, 25 oktober 2014


Geplaatst in de categorie: taal

4.1 met 7 stemmen 224



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)