Inloggen
voeg je dagcolumn toe

Dagcolumn

Schoonheid

Inleiding:
De geest, de menselijke geest, het magische proces van de om en over ons brein hangende entiteit die ons denken coördineert als een poppenspeler zijn marionetten, is een mysterieus wezen. Hij of zij, die geest, heeft zijn eigen ondoorgrondelijke manier van bewegen. Zij volgt haar eigen instinct in het doen wat nodig is om ons te bedienen van wat we zeggen nodig te hebben.

Derhalve weet je nooit wat de titel van een te schrijven column zal blijken te zijn. Meestal zet ik er een werktitel boven, nog niet wetend welke sedimenten de bergstroom van de denkende, voelende, bevroedende geest zal deponeren in het afwachtende dal van zich uitkristalliserende denkbeelden.
Er is altijd wel een aanleiding of een 'trigger point' zoals tegenwoordig bepaalde massage-therapieën genoemd worden.

Kijk daar is al zo'n meander die de stroom onderweg even doet uitwijken: ik wist aan het begin nog niet dat de stroom een kleine détour zou maken naar helende activiteiten. Nu we hier echter zijn langsgevaren in ons papieren bootje, blijkt het een welkom ingrediënt om het punt te illustreren dat ik over schoonheid wilde maken.

Aanleiding:
Het beroemde Brodsky Kwartet, of Brodsky Quartet, speelde een deel uit een strijkkwartet van Sjostakovitsj bij onze nationale, dagelijkse avondbijeenkomst geleid door onze geruststellende huisvriend Matthijs. De voorganger van de nieuwe kerk.

Sjostakovitsj was een 'moderne' of 'hedendaagse' klassiek componist, die decennialang door de communistische robots en veiligheidsspelden in Rusland is dwarsgezeten. In zijn muziek hoor je meestal hoe hij daartegen in verzet kwam/komt. Dus die is lelijk. Want pijn, onderdrukking, terechtstellingen, moorden, martelingen zijn afschuwelijk. En de muziek daarover is dat natuurlijk ook.

Dus die fiedelmuzikanten stonden me daar toch fanatiek te stríjken zeg! Allemaal, maar vooral de eerste violist. Wat een kakelfonie!
Heel schel, snel, en virtuoos stonden de beide violisten, de altviolist en de celliste tegen elkaar op en in te strijken.
Terwijl ik dat aanhoorde vroeg ik me af wat zo'n componist toch beweegt of bewogen heeft om al die tegenstrijdige en wrang wringende, woestingewikkelde dissonanten onder elkaar te schrijven. En wat die musici beweegt om dat allemaal in te studeren en uit te voeren.
Is dat onze hoopvolle veelbelovende Toekomstmuziek?
Nee toch hoop ik?

Omleiding:
Een studievriend van me, uit de tijd dat we samen op het Stedelijk Conservatorium het muziekvak leerden, is een internationaal befaamd componist geworden, die altijd een uitzonderingspositie in de hedendaagse 'klassieke' muziek heeft ingenomen. Hij componeert namelijk aangename muziek. Mooie samenklanken. Harmonische klankstukken. Welluidende composities. Noten die kloppen. Luisterrijke noten.

Afleiding:
Want sinds onze gemeenschappelijke vijand van de eenvoud Arnold Schönberg de twaalftoonsmuziek uitvond, waarbij alle twaalf verschillende chromatische (halve) tonen van de ladder 'geëmancipeerd' werden (en waarin de 'overheersing' van de grondtoon als thuisbasis werd losgelaten) durft geen enkele avant-garde componist zijn eigen hart meer te volgen. Vanaf pakweg 1910 begon deze crisis in de hoofden van de angry-young-men rond te stormen, misschien als onderdeel van de grotere om zich heen grijpende verstandsverbijstering op allerlei gebieden, zoals die van het communisme, het nazisme, de moderne schilderkunst, de...
maar genoeg afleiding, nu de

Rondleiding:
Loop met me mee, kijk eens om je heen, luister naar de natuur, naar gesprekken, naar diergeluiden, naar de wind, naar de stilte..
Zie de kleuren, de vormen, de ordening, de ritmes, de samenhangen, de sequensen, de getijden, de seizoenen, de regelmaat.. Hoor hun ongehoorde muzikale klankschappen.

Nee, niet de machines van destructie, de gewelddadige kapotmakers van wat delicaat en verbonden is, die maken een ander geluid: lawaai, herrie, snerpen, piepen en knarsen.

Uitgeleiding:
SCHOONHEID (meestal een ongedefinieerd begrip voor hen die exactheid eisen door te focussen op wat het precies is; dezelfden die vergeten dat iets evenzeer gedefinieerd wordt door wat het NIET is) beschouw ik als een van de peilers van het gehalte en pijlers onder de kathedraal van de Kunst.

Kenmerk van schoonheid is in mijn definitie het simpele feit dat iets ontdaan is, schoongewassen, van al datgene wat er niet in thuishoort.

HEEL is schoon.
En daar komt heling of genezing zijn heldere, frisse hoofd om de hoek steken, om datgene weg te nemen wat er niet in thuishoort.

Waarom?
Omdat kunst de overtreffende trap is van kunnen.
Omdat kunst het hoogste niveau van menselijke vermogens probeert los te zingen uit het tranendal der geschiedenis.
Daarom schoon-heid en waar-heid in tegenstelling tot tegenstrijdig-heid of vals-heid...

PS: en herinner me eraan dat ik een van de volgende keren een vervolg schrijf over Chladnische figuren, muziek en heling (niet strafbaar) en de invloed van muziek en harmonische klank op onze lichamelijke hard- en software
Ps. maar niet alles tegelijk..


Zie ook: https://youtu.be/NeMytRQk-HA

Schrijver: Ton Hettema, 5 maart 2016


Geplaatst in de categorie: muziek

3.2 met 12 stemmen 162



Er zijn 2 reacties op deze inzending:

Naam:
Ton Hettema
Datum:
6 maart 2016
Af en toe, dierbare An, wil m'n hemelbestormende zelf, m'n meest naar de verre goden uitreikende telescopische zelf, dat het totaal ontspoorde, tegennatuurlijke moderne-kunstwereldje helemaal ZAT is - om even bij je eigen vorige column aan te sluiten - even vrij baan hebben om (misschien moeilijk te begrijpen (voor sommigen) te zeggen wat nodig is. Maak je geen zorgen, echter, het is bedoeld om gezegd te zijn, en is voor iedereen voelend of verstandelijk te begrijpen. Afhankelijk van de mate van geïnformeerdheid, niet van denkvermogen, kunnen we allemaal gelukkig alles begrijpen wat er te begrijpen is in ons universum.
Het plaatje is een zgn. Chladnische figuur, het natuurlijke patroon dat een laagje fijn zand aanneemt wanneer het op een ijzeren plaatje wordt gestrooid dat in trilling wordt gebracht door een TOON, een KLANK die de materie (het zand) in dat patroon rangschikt, zoals elke klank ook in de materie van ons eigen lichaam (op het heel subtiele niveau) een trillingspatroon aanbrengt.
Maar zoals gezegd, niet alles tegelijk.
Is dit verhelderend? Dank voor je altijd zeer gewaardeerde commentaar, zo blijven de kanalen open.
Naam:
An Terlouw
Datum:
6 maart 2016
Ton, kan het niet tot me door laten dringen...je dagcolumn lijkt warrig, of ben ik dat? En die ps, is de dagcolumn er nu eentje voor mensen die hoger geleerd hebben...dit is NIET onvriendelijk, ik wil zo graag begrijpen wat je schrijft en dat lukt me met deze niet....

Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)