De overheid is het probleem
Een beroemde uitspraak van Ronald Reagan was dat de overheid niet de oplossing was, maar het probleem. Met die zin veroverden de neoliberalen de macht. Reagan was zelf, vermoed ik, geen neoliberaal, maar een acteur. Veel politici zijn acteurs, dus dat is niet echt verwonderlijk. Er zijn weinig politici die zelf ideeën hebben en als ze al zelf ideeën hebben, moet je ze ook nog wantrouwen.
Hitler had zeker ideeën, maar hoei, hoe gevaarlijk zouden ze blijken. Stalin had vermoed ik weer weinig ideeën, maar hij kon voortbouwen op de schouders van Marx, Engels en Lenin. En zo zal Ronald Reagan ook met de beste bedoelingen van de wereld de oorlog aan de overheid hebben verklaard. Een gekke oorlog, want hij was juist gekozen tot de president van de Verenigde Staten en daarmee dus leider van wat hij het probleem noemde. Het is geen wonder dat de overheid die oorlog zou verliezen, want na hem waren alle presidenten tot Obama min of meer aanhanger van het idee dat de overheid het probleem was.
En zo ging dat ook in Nederland, beginnend met Ruud Lubbers en doorlopend tot en met Mark Rutte. De overheid wordt hier nog steeds gezien als het probleem.
Maar dat is het niet. Het probleem is het individualisme. Het individualisme verklaart mensen als zelfstandige wezens die hard werken en wie goed is, kan alles oogsten. De winnaars hebben het verdiend. Dit wordt nooit bewezen, maar de winnaars vinden het een prima theorie en doen er niets aan om het te ontkrachten. Bill Gates is geniaal. Elon Musk is fantastisch. Jeff Bezos is de briljant. Larry Ellison, ooit van gehoord, ik niet, moet barsten van talenten, want hij hoort bij de rijksten ter wereld. En ga zo maar door. Warren Buffet is super bekwaam.
Maar al deze miljardairs zitten daar, omdat ze samenwerkten. Ze waren de besten in het uitbuiten van anderen. Ze konden het geld hun kant op laten rollen door een slecht functionerende overheid (die sinds Reagan inderdaad een probleem is geworden). Ze konden zo rijk worden dankzij miljoenen anderen, niet alleen hun klanten, maar ook mensen die uitvindingen deden, sommigen eeuwen voordat ze geboren waren, en mensen die leerden organiseren en mensen die de organisatie voor deze heren (het zijn allemaal mannen, ook dat nog) opbouwden en uitbouwden. Het is niet het individualisme dat de successen van deze mensen mogelijk maakte, maar de samenwerking.
En binnen die samenwerking waren ze elk voor zich zeer goed in staat het geld naar zichzelf toe te laten rollen. Succes is hard werken en geluk, zei Kahneman ooit, en veel succes is hard werken en heel veel geluk. Op een bepaald moment kun je niet harder werken, maar wel meer mensen voor je laten werken.
Dat deden ze.
En zo werden ze rijk. De overheid is het probleem, omdat ze de mogelijkheden uit handen heeft gegeven om dit te voorkomen.
home.nlGeplaatst in de categorie: maatschappij
Piketty
157
Geef je reactie op deze inzending: