Leve de grondwet!
Deze vakantie was ik in Denemarken op de top van de Himmelbjerg in Denemarken. Net als Nederland heeft Denemarken geen bergen en de Himmelbjerg is met zijn 147 meter niet eens de heuvel die het dichtst bij de hemel is, maar er moet gezegd dat de heuvel een prachtige naam heeft.
De heuvel wordt ook flink bezocht. Toen ik er kwam, wandelend vanuit een bos, zag ik drie jongens in blote basten de heuvel op en neer rennen, genietend van hun conditie, families met jengelende of vrolijke kinderen, te zware mannen en vrouwen hijgend op zoek naar een bankje of een leuning om even tegen aan te staan en vele andere mensen. De meeste mensen komen af op het uitzicht over de Julsø. De Julsø is een meer tussen bossen en er varen rondvaartboten, kano’s, kleine zeilbootjes en een echte radarboot, de Hjejl, ofwel de Radar. Die laatste houdt een veerdienst tussen Silkeborg, Ry en meert ook aan bij een haventje aan de voet van de Himmelbjerg. Aan de andere kant van de berg is overigens ook een parkeerplaats die hoger ligt, een hotel heeft en waar je dus nog veel minder hoeft te presteren om op de berg te komen.
Maar goed, je moet klimmen. En op de top van de berg staat een schattig torentje dat de bezoeker moet herinneren aan de installatie van de Deense grondwet in 1849 uit 1875. De koning wordt nogal geëerd, dat hij zijn macht heeft afgestaan, maar historici weten dat koningen in die tijd de keuze hadden tussen revolutie, zoals in Frankrijk of het afgeven van de absolute macht aan een gekozen parlement, zoals in Nederland en in Denemarken. In Nederland was Thorbecke zelfs iets eerder klaar: 1848. Maar goed, de Denen hebben een deftig torentje en vele Denen nemen de moeite om de heuvel te beklimmen.
Maar niemand kijkt naar het torentje. Sommigen betalen een beetje om de trap in de toren te nemen om nog meer uitzicht te krijgen, maar de meesten lopen langs de toren en genieten van het uitzicht. Het is moeilijk om de ernst van 1849 te herbeleven, blijkbaar.
En toch vind ik het mooi dat de Denen een monument voor de grondwet hebben. Wij hebben dat niet in Nederland. Wij hebben wat standbeelden staan voor Thorbecke, maar dat is om de man te eren en niet zijn belangrijkste werk. Het oudste beeld van Thorbecke staat in Amsterdam en komt uit 1876. Pas in 1992 is er eentje in zijn geboorteplaats Zwolle geplaatst en sinds 2017 staat er een beeld in Den Haag aan de Lange Voorhout, waar Thorbecke streng in de richting van het torentje kijkt. Vermoedelijk beginnen sommige mensen zich nu zorgen te maken over onze grondwet.
Kortom: tot op de dag van vandaag hebben we geen standbeeld om onze grondwet te vieren. We blijven een land van strenge Calvinistische en machteloze dominees. Thorbecke zou niet streng naar het torentje moeten kijken, maar in elk kieshokje de kiezers strak in de ogen moeten kijken: ‘waag het niet op een partij te stemmen die de grondwet vernaggelt!’
Geplaatst in de categorie: actualiteit