Angst en beven.

Toen ik vanmiddag luisterde naar het Adagio van het Clarinet Concerto in A major KV 622 van Wolfgang Amadeus Mozart kreeg ik plotseling heimwee naar vroeger.
Ik mag graag naar zijn muziek luisteren, het doet me wat. Automatisch denk ik dan aan het leven van de mensen in het verleden, niet in de tijd van Mozart, maar aan de tijd in mijn jeugd en de verhalen van mijn ouders. In mijn jeugd ging een dag niet zo snel om als tegenwoordig, verbeelding natuurlijk, maar het ging toen allemaal heel rustig. Het lijkt wel of je nu geleefd wordt. Ik hoef niet meer te werken, want aanstaande september word ik 80, maar toch vliegt een dag om. Ik weet niet hoe dat komt, maar zo voel ik het wel. Hoelang heb ik nog te leven, denk ik wel eens in een neerslachtige bui.

Met angst en beven zit ik tegenwoordig aan de maaltijd en zie ik flitsen van koolhydraten, eiwitten en cholesterol voorbijgaan.Je leest en hoort zoveel wat niet en wel gezond is.
Vroeger had je dat allemaal niet, je wist het gewoon niet en ik denk wel eens was het maar zo gebleven.
Als jongen ging ik in de vakanties vaak naar mijn opa in Petten. Weduwnaar was hij. Op mijn tweedehandsfiets reed ik van Amsterdam naar Petten. Opa Jacob was een klein manneke en heel vriendelijk. Hij rookte de hele dag, want ik zag hem altijd met een pijp in zijn mond en zijn snor was daardoor helemaal bruin geworden. Hij vond het altijd heel fijn als ik er was en dan gingen we samen boodschappen doen. Wanneer het warm was zat hij vóór het huis op een bankje en ik schilde de paar aardappelen. Uit zijn moestuintje plukte hij dan een krop sla en maakte die klaar zonder er wat in te doen.

Toch smaakte het mij wel met de warme botersaus erover heen. Vlees kreeg je niet, dat was te duur, zei hij altijd. Hij bakte wel zelf het brood in een oventje op een petroleumstel. Zelden heb ik zo lekker bruin tarwebrood gegeten met roomboter erop en een plakje Edammerkaas.
Toen hij nog goed ter been was kwam hij met het openbaar vervoer naar mijn ouders en bleef hij een week. Wat vond hij dat fijn en wat hij helemaal leuk vond was de Albert Cuypmarkt. Hij at daar rustig twee zoute haringen aan een stalletje, want die had je in Petten niet. Mijn ouders verwenden hem wel, maar de kamer stond wel blauw van de rook van zijn pijp, maar daar maakte je vroeger geen probleem van. Mijn vader was ook een kettingroker en die was nooit ziek. 92 werd hij. Nu ben ik zelf opa van zeven klein kinderen, maar ik denk nog vaak aan opa Jacob, die ook heel oud is geworden.

Mijn ouders aten vroeger gewoon gezond voedsel, aardappelen en groenten en bruin brood en hadden nergens last van en werden nog oud ook. Ze dronken alleen met een verjaardag een biertje of een borreltje, verder werd er geen alcohol geschonken. Maar ik moet er wel bij zeggen, dat je toen geen supermarkten had met producten die je helemaal niet nodig hebt, zoals chips en allerlei soorten gebak en vleeswaren. Ze gingen gewoon naar de kruidenier op de hoek. Ze kochten daar koffie, thee, grutterswaren, zeep enz., maar geen kroketten, patat en verder die ongezonde troep, de kruidenier verkocht dat niet eens en wij gewone mensen hadden er nooit van gehoord.

Televisie was er niet, dus je werd niet overstelpt met geweld en verschrikkelijk nieuws, ook dat maakt de mensen depressief. Dus wat was gezonder, het tegenwoordige leven of vroeger. Ik denk vroeger, behalve dan de latere oorlogsjaren, zeg maar vanaf 1943.
Toen kwam vooral in de steden een voedseltekort te wijten aan de Duitse bezetter. Een huisarts vertelde mij, dat de Nederlanders in 1942 het gezondst waren, veel minder suikerziekte en hartproblemen en bijna niemand was te dik. Natuurlijk is het tegenwoordig wel zo, dat dankzij de vooruitgang van de medische wetenschap de mensen ouder worden. Was ik niet tien jaar geleden gedotterd, dan had ik al lang onder de groene zoden gelegen. Genoeg hierover.