Plicht tot optimisme
De PvdA heeft een plicht om optimistisch te zijn. Dat zei Frans Timmermans jaren geleden en het stoorde mij enorm. Er is tegenwoordig weinig reden tot optimisme, maar ik ga ervan uit dat Timmermans zichzelf die plicht nog steeds oplegt.
In zijn boekje 'Glück auf!' legt de sociaaldemocraat dat ook uit. De sociaaldemocraten “zullen blijven verliezen, zolang het langetermijnoptimisme niet terugkeert”. Hier zegt hij niet zozeer dat er een plicht is, maar een noodzaak tot optimisme.
Maar, zo schrijft Jos de Beus in 2003, hoogleraar politicologie, er is een leegte op links. Er is helemaal geen langetermijnoptimisme dus. Het is er niet in 2003 en niet in 2010 als Timmermans zijn boek schrijft. Het is er eigenlijk nog steeds niet. Vandaag reageert links boos over de bezuinigingen op cultuur en onderwijs, maar heeft nog steeds geen vergezicht dat moet leiden naar een politieke partij.
En toch is er die plicht tot optimisme, zegt Timmermans. Hij haalt dat mogelijk bij Carl Popper, de beroemde auteur van The open society and its enemies. Popper bedoelde daar volgens Femke Halsema mee dat er misschien geen reden tot optimisme is, maar dat zonder die reden er nog wel een plicht bestaat om de toekomst zo goed mogelijk vorm te geven. Halsmema voelt de plicht op optimisme net zo min als ik, maar voelt wel een plicht om de toekomst zo goed mogelijk vorm te geven.
Die plicht voel ik ook niet. Ik ben niet zo optimistisch dat ik de toekomst vorm kan geven. Ik ben dan ook geen bestuurder. Ik ben een verdediger. Ik zou graag zien dat we meer fatsoenlijk met elkaar omgaan. Dat we net wat meer integer zijn. Dat politici niet ergens campagne voor voeren en daarna het tegenovergestelde doen.
Maar ik ben niet optimistisch dat het gaat gebeuren. Het is voor politici onmogelijk gemaakt om eerlijk te zijn, want wie eerlijk is wordt met de grond gelijk gemaakt. Bluf, dat levert Kamerzetels op. Aandacht levert je een plek in de regering op.
En als je daarna niets meer tot stand brengt, moet je de kunst beheersen om de schuld elders te leggen. Niet functie elders, maar schuld elders, is het adagium.
Dus misschien is dat wat Halsema zegt nog steeds het hoogst haalbare: proberen het beter te maken voor elkaar. Een beetje bestaanszekerheid voor iedereen, een beetje respect voor elkaar en een beetje vertrouwen in elkaar. Niet veel en zeker niet te veel, maar dat zou toch wel aardig zijn. Het land kan zoveel beter, schreef Wouter Bos overmoedig, maar ik ben al tevreden als het land een beetje beter wordt.
Nee, verwacht van mij geen optimisme.
(Glück Auf!, het relaas van een Limburgse Europeaan F. Timmermans, 2010
Pluche, Politieke memoires, F. Halsema, 2016
Dit land kan zoveel beter, W. Bos, 2006)
home.nlGeplaatst in de categorie: geschiedenis
Popper
2
Geef je reactie op deze inzending: