Inloggen
voeg je dagcolumn toe

Dagcolumn over maatschappij

Handelaars in onzekerheid

Naomi Oreskes en Erik Conway hebben een kloek boek geschreven met de titel Merchants of Doubt. Helaas is dit voor zover ik zie niet vertaald, maar ik kan er wel in het Nederlands over vertellen.

Het is een zeer goed onderbouwd boek, een gedegen werk en belangrijk ook, maar ik raad het niet aan en wel hierom. Het is niet om door te komen, tenzij je toevallig getraind bent in wetenschapsliteratuur. Met 1109 noten die niet zelden ook weer bestaan uit een of meer alinea’s, wordt alles onderbouwt en dat is goed ook. Het boek gaat namelijk de strijd aan met een klein groepje oud topwetenschappers die er hun werk van heeft gemaakt om hun terecht verkregen status te misbruiken om bestaande wetenschappelijke zekerheden te betwijfelen. Ze hebben daar waarschijnlijk goed aan verdiend, maar ze hadden volgens Oreskes en Conway ook een ideologische missie. Het ging hen erom om de tanden van de overheid af te veilen. Daarover later meer.

Ze begonnen aanvankelijk het onderzoek dat roken slecht was, te betwijfelen. Ze haalden het niet met wetenschappelijke artikelen onderuit, maar met ogenschijnlijk wetenschappelijke artikelen die vooral gericht waren op de pers. Daarmee slaagden ze erin om het rookbeleid van de Amerikaanse overheid te vertragen, zodat de Amerikaanse tabaksindustrie nog miljarden kon verdienen aan het verkopen van kanker. Later trokken ze in twijfel of meeroken ongezond was, of de ozonlaag echt wel was aangetast en of er werkelijk zure regen was. Bij de ozonlaag en zure regen probeerden ze duidelijk te maken dat de kosten van het bestrijden van de oorzaak van zure regen en beschadiging van de ozonlaag te groot waren en de schade niet groot genoeg. Allemaal onzin, tonen Oreskes en Conway aan.

Tot slot zijn zij ook de ‘wetenschappelijke’ tak van de klimaatveranderingontkenners. Volgens deze mannen en een vrouw verandert het klimaat niet en als het verandert, komt dat niet door de mens en als het wel door de mens komt, zijn de gevolgen niet zo erg en als de gevolgen wel erg zijn, is het te duur om er iets aan te doen en als het niet te duur is, kunnen we er niets aan doen. De kern is dat ze continu proberen te bewijzen dat bijvoorbeeld de IPCC, die bestaat uit wetenschappelijke consensus, geen wetenschappelijke consensus is door artikelen te schrijven die lijken op een wetenschappelijk artikel. Deze artikelen worden niet geplaatst in een wetenschappelijk tijdschrift, omdat ze niet steunen op wetenschappelijk bewijs, maar worden geplaatst in tijdschriften die lijken op een wetenschappelijk tijdschrift. Deze tijdschriften en uittreksels ervan worden verspreid naar de media.

Oreskes en Conway herhalen dat de lobbyïsten de pers vaak wel, en de wetenschappers de pers vaak niet bereiken. Dat komt, omdat het de wetenschappers gaat om het vinden van de waarheid en als ze het met elkaar eens zijn, gaan ze op zoek naar de grens van de kennis om te kijken wat aan de andere kant van de grens is. Ze blijven nadenken, puzzelen en bieden geen kant en klare helderheid waar het de media om gaat. Natuurlijk worden ze wel uitgenodigd door de media, laten Oreskes en Conway zien, maar ze worden steeds tegenover een nitwit gezet die zijn fantasie mag presenteren als een alternatieve wetenschappelijke kijk op de zaak. Het gaat deze nitwit er dan niet om het debat te winnen, maar om de kijkers en journalisten in verwarring achter te laten. Is de wetenschap wel zo zeker van zijn zaak bij roken,, zure regen, de ozonlaag, meeroken en het klimaat?

Ja, laten Oreskes en Conway zien in hun met voetnoten onderbouwde boek.

Maar, zo vragen ze zich ook af, waarom doen ze dat? Doen ze het alleen voor het geld? Dat is niet zo. Ze vinden bewijs voor politieke motieven van deze wetenschappers. Het zijn libertariërs, mensen die alle bemoeienis van de overheid willen voorkomen. Mensen moeten zelf weten of ze willen roken of niet. Mensen moeten zelf weten of ze iets tegen zure regen willen doen of niet. Mensen moeten zelf weten of ze iets tegen de klimaatverandering willen doen of niet. De overheid moet zich erbuiten houden, want als de overheid dat niet doet, komen de communisten aan de macht.

Vanuit het op sociaaldemocratie gestoelde Europa is dat een rare gedachte, maar in de Verenigde Staten leeft hij wel, vooral doordat het gesteund wordt door mensen die hun miljardenwinsten veilig willen stellen: de tabaksfabrikanten, de chemische industrie en de oliemagnaten.

Kortom: het is een belangrijk boek en als je de uitdaging aan durft: lees het!

Schrijver: Jan R. Lønsing, 10 januari 2024


Geplaatst in de categorie: maatschappij

4.6 met 5 stemmen 97



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)