Inloggen
voeg je dagcolumn toe

Dagcolumn

Grunberg onderzoekt het leven

De Nederlandse topschrijver Arnon Grunberg ging oktober 2007 twee weken lang naar onze missie in Afghanistan. Hij werd gestald – embedded - in Uruzgan door de NRC-kunstredactie. Eenmaal terug verraadde hij verpakt in één zin op zijn website www.arnongrunberg.com meteen een oorlogsgeheim: de NAVO-operatie Spin Gahr was zojuist begonnen.
Het zinnetje luidde: „Vanavond is er een grote operatie in Uruzgan begonnen.” Waar Arnon aan toevoegde: “In zekere zin is het jammer dat ik niet daar ben om over die operatie te schrijven.”

Hans de Vrey van de Wereldomroep zag de nieuwswaarde meteen. Checkte het bij de NAVO en het klopte. Wereldnieuws verspreidde zich toen uit Nederland.
Toen viel reeds op wat close readers in dit soort gevallen opvalt, namelijk wat Grunberg niet schreef: “jammer dat ik niet MEER daar ben om over die operatie te schrijven.”

Was Arnon daar echter wel geweest? Er zijn slechts foto’s en geen bewegende beelden. Foto's waarop de gevierde auteur nadrukkelijk poseert, niet communiceert met de achterliggende omgeving.
Trucfoto’s? vraag ik mij nu af. Ik dacht toen wie ben ik om de vriendelijke De Vrey zijn scoop te misgunnen. Vandaar dat mij ontging dat Grunberg zijn nieuwszinnetje op aandrang van Defensievoorlichter Cynthia Bakker schrapte. Let wel NADAT het nieuws al was verspreid. Bevreemdend, gedane zaken nemen geen keer zou je denken. Dat offensief was immers al begonnen en zou toch nieuws geworden zijn.
Toch meldde de NRC-redactie Binnenland d.d. 26/10/2007:
“Het was niet mijn bedoeling nieuws te maken”, zegt Grunberg, „het leek mij eigenlijk maar een onschuldig zinnetje”.
Wilde Defensie deze oorlogsoperatie soms wel degelijk GEHEEL UIT DE PERS houden? Om het beeld ‘vredesmissie’ te onderhouden? Wat is dan in hemelsnaam de rol van Grunberg?

Zijn we wakker? Verwachten wij niet van een schrijver die zichzelf als iedere auteur van betekenis moralist noemt onafhankelijke nieuwsgaring en oordeelsvorming?
Wij vroegen hem toch niet te gaan maar als hij gaat verwachten wij wat.

Deze week was onze meneer bij NOVA. Ter gelegenheid van zijn nieuwe boek ‘Kamermeisjes en soldaten’. De titel al – een belediging vind ik voor onze mensen in doodsgevaar daar.

Sommigen maken Clairy Polak uit voor links en kritisch. Ik niet. Misschien vroeger in haar radiotijd. Grunberg kon bij haar ongestoord slappe wauwelpraatjes afsteken over zijn zoektocht naar ‘hoe mensen leven’. Zowel bij onze militairen in Uruzgan als bij Turkse diensmeisjes in Duitsland. Interessant voor wie en waarom? Clairy vroeg steeds door of onze jongens en meiden in oorlog ook al zei ze dat er niet bij hem accepeerden.

Wat vinden wij daarvan: onze steeds beroemdere schrijver die zich inslijmt bij onze strijdkrachten op locatie en trots is daarin te slagen. Met niks anders thuiskomt dan ‘het vermoeden’ dat hij en zij klikten, elkaar vonden op gedeelde ironie. Ik vraag je wat hij zei dat.
Dezelfde Grunberg die bij John Malkovitch de indruk vestigde een onverschrokken oorlogsheld te zijn. De auteur Arnon een soort Hemingway. Als Malkovitch hem belde was hij nauwelijks te verstaan door inslaande bommen. John vond hem formidabel. Waarom vroeg Clairy niet of dit beeld niet strijdig is met zijn werkelijke activiteit daar, geen oorlogsverleden opbouwen maar er een tijdje tussen uit. En ook hier weer: Waren die telefoongesprekken met Malkovitch trucages? Laat zien Arnon die rekeningen.

Moeten wij deze auteur die zich erop laat voorstaan dat deuren zich voor hem openen nog serieus nemen. Laat zich per ongeluk net niet gebruiken om een aanvalsoorlog te verzwijgen. Is dat de tegenprestatie van ‘embedded’ door Defensie de oorlog bijwonen? Ik wil antwoorden. Waarom heeft de man zich niet voorbereid om hier levende veronderstellingen te checken?

Is hij zich er niet van bewust dat hij nu ook belangen dient? Bij voorbeeld door de indruk dat het weinig verschil maakt hoe onze milities ginds en diensmeisjes in hotels leven. Voor een onafhankelijke kritische schrijver.
De man was bij Clairy trots een Amerikaanse officier in Guantánamo op stang gejaagd te hebben. Terwijl zijn vraag naar meteen bleek onzinnig provocerend was, de officier doodmoe en gespannen en Arnon schuil ging in (verplicht) groepsverband van journalisten eind van de dag. Eerder reden tot plaatsvervangende schaamte dus.

Wellicht had de schrijver W.F. Hermans gelijk toen hij zei dat schrijvers met onafgemaakte schoolopleidingen altijd gemankeerde tobbers blijven. Arnon maakte nooit zijn gymnasium af. Op het Vossius toch - aan de school kan het niet liggen. En voegde Willem Fredrik eraan toe om topauteur te zijn moet men liefst een universitaire bèta-opleiding afgerond hebben. Om te weten hoe men moreel verantwoord onderzoekt in de hoop ontdekkingen te doen.

Schrijver: jos zuijderwijk, 14 februari 2009


Geplaatst in de categorie: oorlog

2.1 met 11 stemmen 710



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)