Inloggen
voeg je dagcolumn toe

Dagcolumn

Een bergtop zonder berg is een ellendig hoopje zand

Louis XIV was een bergtop. De zonnekoning. Frankrijk was tijdens zijn regime op het hoogtepunt van de macht en toch lees ik in het boek van Graham Robb, de ontdekking van Frankrijk, hoe klein hij eigenlijk was.

Op de kaart was zijn land zeker indrukwekkend, maar zijn macht reikte niet ver. Hoewel, ver voordat Louis aan de macht kwam {volgens het Edict van Villers-Cotterêts (1539)} alle officiële stukken in het Frans gesteld moesten worden, sprak ver na Louis, rond 1800, slechts 11% van de Fransen Frans.
De anderen spraken dialecten, verzameld in twee grote dialectgroepen, Languedoc en Languedoi, maar ook Catalaans, Corsicaans, Bretons, Vlaams, Duits en ga zo maar door. Frankrijk was, etnisch gezien, een verzameling van volken. Frans werd gesproken in Ile de France – een klein gebied rond Parijs – en in veel hoven van Europa.

Die volken waren niet in kaart gebracht. Louis XIV wist niet bij benadering hoeveel onderdanen hij had. Hij wist niet waar ze woonden en de belasting die hij hief had meer te maken met de meedogenloosheid van belastinginners dan met een rechtvaardig systeem gebaseerd op een goede administratie.

De beste wegen die de belasting naar de hoofdstad moesten krijgen, waren Romeinse wegen. Wie van die wegen afweek, was aan de struikrovers en de goden overgeleverd. Louis XIV zelf nam wegenbouwers mee als hij op reis ging. Wat hij dus maar niet te vaak deed.

Volgens mij is de macht van een staat afhankelijk van de gecoördineerde inzet van gewone mensen. De Duitsers slaagden er in de Tweede Wereldoorlog in om vrijwel de hele economie in te schakelen voor hun oorlog. De Amerikanen deden het hen na en omdat er meer Amerikanen waren, en de stand van de techniek in beide landen verder gelijk was, wonnen de Amerikanen.

Louis XIV was een groot koning, omdat andere landen nauwelijks beter georganiseerd waren. Napoleon bewees echter dat Frankrijk met een iets betere organisatie in staat was heel Europa te veroveren?
Heel Europa?

Nee. Ook onder Napoleon bleven overal dorpjes buiten de macht van de staat. Dat is nu wel anders. Nederland is een rijk land, omdat we een berg zijn. De directeuren van banken zijn slechts bergtoppen en zouden derhalve heel wat minder moeten verdienen.

Schrijver: Jan Lunsing, 20 augustus 2009


Geplaatst in de categorie: maatschappij

2.6 met 5 stemmen 236



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)