Inloggen
voeg je dagcolumn toe

Dagcolumn

Ramses bij De Bakker

Blijft het geheugen werken op latere leeftijd het wordt steeds meer aanmodderen. Men wil teveel zegt de expert, en wil tegelijk ook bewijzen hoe extra rampzalig ouder worden voor je winkel is. Hoe dan ook, al dagen zit ik met de vraag omhoog was-ie er nu wel of niet bij. Op het eerste oog een detail – maar dat bepaal ik zelf wel ja. Ik ben graag meester in mijn tuin van herinnering.

De afspraak was er, De Bakker zou zijn verjaardag thuis op de boot aan de Dijksgracht vieren. Na sluiting van Jan en Dien, de Druif Rapenburgerplein tien. Wie was De Bakker? Beter waar stond De Bakker voor? Hij was een man die iedereen alleen onder die naam kende. Omdat hij bakker was maar geen gewone. Hij bakte zijn broodjes zoals hij naar de mensheid was: bescheiden vol overgave goedheid en liefde. Hij maakte ze waar zoals hij zelf zei. Het waren liefdesbroodjes zowaar als ik besta.

In 1945 uit een Twents gehucht dat op zijn verzoek ongenoemd blijft naar Amsterdam vertrokken. Met een klare missie, zeelieden uit alle landen van vers brood voorzien. Dat heeft hij vele jaren gedaan. Op zijn klompen. Bijna volstrekt autark: hij kocht in, bakte en vervoerde ze naar de grootste stomers op zijn bakkersfiets. Maatwerk, bij een Rus Russische broodjes, bij een Jap Japanse en bij een Franzoos Franse. Voor Nederland bakte hij niet behalve soms voor de marine. Hij had vele pleisterplaatsen in de stad hoewel Jopie Huisman op de Noordermarkt eruit sprong. Overal zeer geliefd, ook al vanwege zijn warme menselijke belangstelling, zijn onwaarschijnlijke maar altijd waar gebeurde verhalen en zijn opbeurvermogen. Zijn lijfspreuk – wat ik zeg maak ik waar en dat is wat telt.

Eenmaal op de kaai moest eerst steeds de kapitein proeven. Waarna ze de bak uitvlogen. Altijd had hij te kort, gezien de spontaan aanzwellende vraag uit de vreemdste contreien. Steeds voor een eenheidsprijs, de rechtvaardige prijs zoals hij zei. Hij zwichtte nooit voor de meest aanlokkelijke aanbiedingen! In zijn calculaties zat geen ruimte voor belastingen. De fiscus achtervolgde hem bij tijden levenslang. Steeds moest hij de bakkerij verplaatsen en curatoren achter zich laten.

De geschiedenis is bekend, de Amsterdamse haven is niet meer en van de containerschepen komt niemand af. Die lagen trouwens toch buiten zijn fietsbereik. Hij moest zich toen omvormen tot civiel bakker aan land. Met tegenzin, onze smaak was grondig verpest. Hij kocht een boot aan de Dijksgracht, heel centraal en toch afgelegen. Vlakbij het CS waar je vanaf de gracht via een verboden paadje kon komen. Tussen Binnen-IJ en de spoordijk lag hij, inmiddels door de week overgegaan naar de ongeregelde handel. Voor de survival zei hij, als het zo doorgaat loopt het helemaal spaak. Vandaar de opbouw van de reserve. Hij stapelde zijn dek vol oude koelkasten wasmachines centrifuges auto-onderdelen tv’s enzovoort. Besparingen zei hij voor de toekomst. En hij lachte er slim heel innig gelukkig bij met pretlichtjes in zijn ogen.

Op zondagmiddag bakte hij nog. Had ik een nieuwe verloofde ik stelde haar altijd daar aan hem voor. Onder het genot van halve liters bier en verse broodjes heet van de allesbrander werd zij dan gekeurd op haar menswaardigheid. De Bakker had namelijk groot verstand van mensen. Zeg niet dat die verloofdes daar onder door gingen. Eerstens wisten ze het niet. Tweedes merkten ze het vooraf tijdens en daarna niet. Ik moest de last alleen en in stilte dragen als ze niet voldeden! Dat waren dan zware zondagavonden, want De Bakker liet veel indirect merken maar expliciet was hij niet. Zodat ik er zelf een draai aan moest geven.

Welnu op die zaterdagavond had ik een bakfiets geleend met een motor erop van Jopie van het Waterlooplein. Diezelfde Jopie morgenster had zijn boot aan De Bakker verkocht omdat uitgerekend Zwarte Jaap daar vlakbij verdronken was.
Jaap was zwart en mensenschuw, hij was bij het classificeren in de teer gevallen. Toch was-ie daarom zwart maar nog niet schuw zei Joop. Zij met hunnie tweetjes waren de twee enig overgebleven uit het klasje in de Foeliedwars. De rest was door de moffen weggevoerd en eigenlijk was het voor Jopie ook geen leven. Zoals hij die toch als droogkomiek bekend stond vaak herhaalde. Hoe dan ook, Jopie was er zeker niet bij toen ik met de bakfiets over de Dageraadsbrug reed met achter mij zo’n vijftig tot zestig feestklanten. Het was zwoel warm en windstil. Eind jaren zeventig. De sfeer uitbundig. Naast mij De Bakker in zijn eeuwig bruin manchester nog van Determeier. Wat wil je - ouderwets vakwerk. Zijn al even eeuwige alpinopet op het hoofd en genoeglijk babbelend. Dat hij dat nog ging meemaken.

Het werd een feest waar nog lang over gesproken zou worden. We zaten verspreid in het ruim met enkele patrijspoortjes voor het zicht op IJ en het marine-emplacement. Her en der op alles waar je op kon zitten bij gebrek aan stoelen tussen de kratten. Er werd veel gezongen geproost en uitgedaagd. Ook op het versiervlak naar niet in het onbetamelijk lijfelijk seksuele – dat deed je niet bij De Bakker.

Vele bieren verder tegen zessen in de morgen gebeurde het. We waren nog vrijwel compleet – alleen foto-Bob en Margreet v/h Grote Toneel hadden ons verlaten. Ineens kwam er een gesuis van boven, vreemd en verontrustend. Daarna hoorde je van alles schuiven en kraken terwijl de boot IJ-waarts kantelde. Ik zat aan de walkant en keek vanuit de hoogte plotseling neer op een krioelende massa hoofden benen en lichamen. Paniek en het einde leek nabij. Ineens viel de kantelbeweging een moment stil en iedereen kroop klom of sleepte zich naar de hoge kant.
Waarna – je houdt het niet voor mogelijk – het schip terug kantelde.

Verschrikt nog droop iedereen af. Mijn vraag nu – was Ramses Shaffy er toen bij. Een vraag die me niet loslaat. Hij had ook een boot, er naast, op de Dijksgracht. Volgde in die tijd dezelfde natte uitweg ’s nachts uit het centrum. Cotton club Nieuwmarkt dansen op de Zeedijk, hete uitsmijters bij Gerrie en Sally van de Witte Ballon op de Geldersekade en na vijven in de ochtend Tante Marie Colauto op de Nieuwmarkt. Om de dag fris in te gaan zonder een laatste restje illusies over de menselijke soort.
Ramses was er vaak, ook in de Druif, stil en solitair innemend. Daar waren er meer van. Ook op het feestje. Dus het kan heus wel. Maar hij nee komt maar niet boven van daar toen.

Leefde de Bakker nog maar. Toen innig bevriend met Ramses, de deze week overleden acteur en chansonnier. Om wiens heengaan wij nu rouwen. Die zoveel trouwe vrienden had en heeft. En dat zegt wat over een mens.
De Bakker zou het nog wel weten. Weet u waar ze hem voor aanzagen in het ziekenhuis toen hij op zijn drieënzestigste voor het eerst in zijn leven werd opgenomen? Voor een vreemde zwerver!

Schandalig toch, nooit het land uit geweest en bij de Koningin kreeg hij steevast tranen in zijn ogen. Op de koop toe zwaar positief gesetteld op die boot. Ze hadden hem net als Ramses ook Koninklijk moeten Onderscheiden. Dat had hem goed gedaan hoewel hij niet aan uiterlijk hechtte

Schrijver: Jos Zuijderwijk, 5 december 2009


Geplaatst in de categorie: drank

4.4 met 13 stemmen 679



Er zijn 2 reacties op deze inzending:

Naam:
Margerite Luitwieler
Datum:
12 december 2009
Wat kan jij lekker schrijven zeg! Een heerlijk eerlijk verhaal over het leven zelf, in mensentaal, soms plotseling heel spannend ook! Heb er van genoten.
Naam:
nonna
Datum:
5 december 2009
Ontzettend genoten! Een èchte Zuijderwijk!

Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)