Inloggen
voeg je dagcolumn toe

Dagcolumn

Vrijwilligers aller landen verenigt u

Ik stapte de trein uit en het museum lag tegenover Instituut Saint-Louis. Kostschool. Waar de broeders mijn vader rechts dachten te maken met zijn linkerhand op zijn rug. Vastgebonden. Lukte niet, wij zijn hardleers.
Museumweekend nu. Ik verkende reeds het Zouavenmuseum Oudenbosch. Mijn overgrootvader Henk Simon(1841-1909) was er immers één. Uniek: merendeels laaggeschoolde jongeren op zo’n complexe onderneming in verre landen. Onverzekerd. Onbetaald. Klagen ZZP’ers nu over risico's?

Om Zouaaf te worden moest je ongetrouwd katholiek zijn met verklaring van goed gedrag van de plaatselijke pastoor. Die pastoors deden meer. Of minder. Bij 10.000 zouaven met 3181 Nederlanders leverde Monster 11 Zouaven. Disproportioneel. Onze pastoor was een gedreven ultramontaan.

Een wonderbaarlijke liaison tussen twee ultramontane geestelijken verbond de echte centra. Enerzijds pastoor Hellemons die de treinaansluiting(1854) gebruikte om Oudenbosch op de kaart te zetten. Visionair ondernemend. Faciliteit om te halen en brengen. Vele roomse instellingen kwamen. Kostscholen, kloosters, pensionaten, Jezuïeten.

Vanaf 1866 zouaven-opvangcentrum waaruit werd vertrokken. Naar Brussel voor keuring en bergschoeisel. Dan via Marseille naar Rome. Anderzijds de Amsterdamse pater Cornelis de Kruyf (1813-1874) ‘vader der Zouaven’.

‘Zuavi Pontifici’ genaamd naar een Berbers vechtbataljon, Franse hulptroepen. Paus Pius IX riep jongens op voor de strijd. Tegen koning Victor-Emanuel en Garibaldi, de eenheidsstaat. Rome 20/05/1860 werd de Frans-Belgische Tiralleurscompagnie opgericht. Vanaf 01/01/1861 bataljon ‘zouaves’ geleid door Luitenant-Kolonel de Becdelièvre. Nederland bleek van 1864-1870 goed voor het grootste contingent vrijwilligers. Hoogtepunt Slag van Mentana 05/11/1867. Daar versloegen 5000 Zouaven 15.000 Garibaldisten. Mijn overgrootvader onderscheidde zich daar. Promoveerde tot sapeur – loopgravendelver. Museumgids verzekert: een aansprekende promotie! Dat doet deugd.
Frankrijk trok terug in 1870 en Pius IX moest opgeven.

Verdienen ze geen vrijwilligersstandbeeld? Pioniers. Zonder zich zoals we nu vrezen van Jihadisten daarna thuis gewelddadig te misdragen. Al was in vreemde krijgsdienst hun Nederlanderschap ontnomen. Niet systematisch. Amsterdam rekruteerde ze zelfs massaal als politieagent. Slimme jongens die Amsterdammers.
Monsters burgemeester Joost baron Taets van Amerongen sleep daarentegen scherp. Hij weigerde mijn overgrootvader – verkozen met 233 stemmen tegen J.Boon 91 - als gemeenteraadslid te installeren. 1904.

Acht maanden later moest Taets inbinden. Omdat het college van Gedeputeerde Staten ‘NIET was gebleken’ dat Henk ‘zich ZONDER KONINKLIJKE TOESTEMMING in vreemden krijgsdienst’ had begeven. Algemeen Handelsblad 31-07-1904. Henk was een groot-verlofganger die dus weer ingeschreven had moeten worden. Voortaan oordeelde GS moesten ’miliciens’ zich bij de grens kunnen uitschrijven.
Krom maar dat mocht de pret niet drukken. Naar wij familie weten.

Het museum is sfeerrijk. Met die half-Arabische uniformen. Antieke geweren met bajonetten. Curieuze foto’s, details, onderscheidingen etc. Mijn verbeelding was weer even jongensachtig.
Mijn overgrootvader kon mooi al schrijven. En mooi ook. Er lag een prachtbrief aan zijn ouders. 1860 daalde het analfabetisme trouwens onder 5%. Zijn foto uit 1866 in vol ornaat is zwart-wit. Al maakte Maxwell in 1861 de eerste kleurenfoto. Ik kan hem nu echter inkleuren. Als halve Arabier. Met roomse inborst.

Nederlands Zouavenmuseum, Markt 31, 4731 HM Oudenbosch

http://www.zouavenmuseum.nl/
7,5 minuten vanaf station.


Zie ook: http://www.zouavenmuseum.nl/

Schrijver: Jos Zuijderwijk, 5 april 2014


Geplaatst in de categorie: geschiedenis

4.0 met 3 stemmen 258



Er zijn 2 reacties op deze inzending:

Naam:
Jos Zuijderwijk
Datum:
9 april 2014
Dank Koos. Het was een onbedacht boeiende onderneming en dat merk jij blijkbaar op. En dan heb ik zijn 'Biechtspieghel' niet eens genoemd die elke Zouaaf uit zijn hoofd leerde. In drie talen, iedereen moest voor de echte zekerheid elke zonde ook nog op nummer kunnen aanwijzen.
Naam:
Koos Hagen
Datum:
7 april 2014
Email:
kooshagenfreeler.nl
Wat een fantastisch verhaal! Hulde.

Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)