Inloggen
voeg je dagcolumn toe

Dagcolumn

Versierde droomwereld

In die langvervlogen dagen deed het gerucht de ronde dat Eindhovense gezinnen meededen aan een Philips-experiment: ‘kastje kijken’. Overgordijnen toe en turen naar grijze bewegende beelden met zwartwitte horizontaal verschuivende strepen. De hoelahoep-rage vloog over uit Amerika en ‘Morgen Gebeurt Het....’ werd ‘s woensdags vertoond, met Ton Lensink en de buitenaards-ogende Dries Krijn.

De eerste keer dat ik televisie keek, was bij ‘n oom en tante in Den Haag. Een auto hadden ze niet, maar wel zo’n kolossale Grundig. We volgden de reportages van het EK kunstrijden-op-de-schaats. Mijn neef was een fan van de Oostenrijkse kampioene Regina Heitzer. Na meerdere smeekbeden had ze hem een foto-met-handtekening gestuurd. ‘Onze’ Dijkstra & Haanappel, die vond-ie knudde. Nee, Regina, die was minstens twee klassen beter, zo sprak hij mij didactisch toe. O ja, de juryleden stonden toen nog, met levensgrote cijferborden over hun schouders, op het ijs te koukleumen.

Het concept ‘kastje kijken’ moet iemand op het idee hebben gebracht om het ook in speelgoedvorm toe te passen. Op de trottoirs waren buurtkinderen er die zomer opeens druk mee, met aan voorbijgangers vragen: ‘wilt u deze mooie kijkdoos zien, misschien voor een stuiver of een cent-of-tien?’ Het ontstaan van de kartonnen kijkdoos was een feit, schoeisel-emballage met daarin glamourplaatjes die je uit geïllustreerde weekbladen had geknipt, zoals Paris Match, Time-Life, De Lach, De Prins.

Frivool veelkleurig crêpe-papier moest de panorama-suggestie van een versierde fancy-droomwereld wekken. Links, rechts en op het achterplat had je met papierdeeg een fotoselectie geplakt die door de plaatsing van het kijkgat lichtinval en perspectief- en ruimtewerking kreeg.

Voor ons, straatkinderen van Amsterdam-Oost, was deze vorm van statische cinematografie een ontdekking. De wereld-van-toen zette een mini-stap naar visualisering. Wandelaars bleken bereid om tien centen te betalen. Je voelde je een zakenman-in-de-dop. Het begrip kosten-baten-analyse, dat kwam pas later.

Schrijver: Ton Mantoua, 21 augustus 2019


Geplaatst in de categorie: kinderen

2.0 met 1 stemmen 515



Er is 1 reactie op deze inzending:

Naam:
Max
Datum:
21 augustus 2019
...het driedimensionale kassie kijken van toen was iets van de kinderen zelf. Eigen fantasie! Net als het magische effect van het draaien aan een kaleidoscoop.
De VR van de gamificatie is daar compleet aan tegengesteld...

Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)