Muurbanaan
Een banaan met ducktape op een muur geplakt. U kunt dat ook. Het kost maart € 110.000 en u heeft ook het recht dit te doen.
Natuurlijk kunt u het ook zo doen, maar dan is het geen kunst. U moet er eerst € 110.000 voor betalen en dan mag u het kunst noemen. Dat recht wordt u gegeven door een Italiaanse kunstenaar, die ik verder niet ken. Een collega heeft hem beroemd gemaakt door zo’n banaan van de muur af te halen en op te eten. De banaan hing in een museum. Er hangt nu weer een andere banaan.
Met dit in gedachten las ik Hannah Arendt’s book The Origins of Totalitarism. Een kenmerk van totalitarisme is volledige betekenisloosheid. Er is geen ideaal. Zelfs Hitler, schrijft Arendt, is onderdeel van het systeem. Het volk bestaat door Hitler en Hitler bestaat door het volk. Zonder volk is Hitler betekenisloos en zonder Hitler is het volk betekenisloos. Een banaan en een stukje tape opwaarderen tot € 110.000 is betekenisarmoede opwaarderen tot een geldbedrag. Het is inflatie van de bovenste plank. In een winkel Voor 9 euro heb je 25 meter ducktape en voor 2 euro een kilo bananen. Het hele kunstwerk kost dus drie euro, maar dan hou je nog zat bananen en tape over om nog meer te maken.
Die € 110.000 wordt betaald door mensen die te veel geld hebben. Op zich is het dus een goede zaak dat zij een banaan die ze niet eten voor meer dan een ton kopen. Maar het is zonde, want de kunstenaar krijgt meer dan een ton te veel voor zijn goedkope idee. De banaan is kunst door de kunstenaar èn de koper. Kunst is dus een verhaal dat een verhaal wordt doordat iemand die zich kunstenaar het bedenkt en iemand die zich kunstverzamelaar noemt het koopt. Samen maken ze een volstrekt waardeloos object waardevol. Maar het blijft onzin. De grootsheid van de onzin ontgaat kunstenaar en koper en zelfs de collega kunstenaar die de banaan van de muur haalde en hem op at, had niet door dat hij een banaan op at. Hij dacht dat hij kunst op at. Hij uitte bewondering voor de bedenker van de banaankunst.
Het volk bestaat door Hitler en Hitler door het volk. De kunst bestaat door de kunstenaar en de kunstenaar door de kunst. Dat is de hedendaagse moderne kunst. Er komt een dag dat we het vergeten zijn of dat het alleen nog in de geschiedenisboeken staat als de volledige decadentie. Want laten we wel zijn, de echte problemen stapelen zich op dit moment. Terwijl kunstkoper en kunstenaar over de wereld vliegen en lachen om een banaan en dus lachen om € 110.000 vergroten ze de klimaatproblemen en verduidelijken ze de kloof tussen rijk en arm.
p.s. De Nederlandse kunstenares Merel Engelman had tijdens haar opleiding in 2013 al een banaan aan de muur geplakt. Dit werd geen wereldnieuws. Ze verkocht geen certificaten. Andere kunstenaars plakten ook ander fruit op muren.
Geplaatst in de categorie: kunst
De aller echtste en eerlijke kunst heb ik geprobeerd te verwoorden in mijn gedicht 'Dat echte gedicht' (zie gedichten.nl). En nog extreem modern ook, de ware kunst ligt namelijk in mooie momenten, rondom ons - buiten in de natuur in een ander of in jezelf - te zien, uniek en exclusief want ze gaan weer voorbij en ze zijn voor iedereen te eervaren en te beleven.
Over smaak valt te twisten - en dat is maar goed ook.