Blonde haren
‘Blonde haren, blauwe ogen’, zong ik voor de spiegel, ‘ik ben een edelgermaan’. Ik was een tiener op zoek naar identiteit en de identiteit die ik vond, die bij mij hoorde, die was verschrikkelijk. Het lied dat ik zelf had gemaakt, kwam nooit verder dan die ene zin. Ik kwam toen nooit verder. Ik verborg wat ik wist achter zaken die ik voor urgent hield.
James Baldwin gaf mij antwoord op mijn Unvollendete. James Baldwin zei al voordat ik dit zong in zwart-wit: ‘Jullie moeten nadenken waarom jullie een neger nodig hebben. Ik ben geen neger. Ik ben een man.’
Black lives matter moest toen nog geboren worden maar de burgerrechtenbeweging bestond al. Glenn de Randemie, Typhoon, was degene die beiden op 19 juli met elkaar verbond in Zomergasten, waar gasten fragmenten mogen tonen en worden geïnterviewd door, nu, Janine Abbring. Hij verbond het ook met de vrouwenbeweging via een Zweedse film Så som i himmelen waarin ene Gabriella die door haar man om het minste of geringste in elkaar wordt geslagen het grootste verbod dat haar is opgelegd overtreedt: ze zingt in het openbaar in een koor: ‘ik wil voelen dat ik leef’. Ze zingt het recht de zaal in, de hele zaal in, en dat is relevant want links in de zaal, de goed verlichte zaal, zodat ze hem kan zien, links staat haar man. Ze staat voor het koor in een rode jurk en zingt krachtig, trots, bijna agressief. In de lange pauzes van het lied kijkt ze rond met open ogen. Verbazing strijdt met angst. Om daarna weer vol door te gaan: ‘ik wil voelen dat ik leef’.
Glenn haalt daaruit haar strijd om vrijheid. Hij moet huilen als hij vertelt dat blanke vrienden verbaasd waren dat hij dit had gekozen, maar dat ze hem nu begrepen. Zijn strijd voor vrijheid was de strijd van de blanke Zweedse vrouw.
En dan ben ik de slavenhandelaar. Ik ben de male chauvinist pig. Ik ben degene met blonde haren en blauwe ogen. En ik lees een boek van Michael Tomasello, ‘becoming human’ en hij laat zien dat iemand pas mens wordt als hij leert bij wie hij hoort. De kern van mens zijn is niet, zoals Typhoon hoopt, vrijheid, de kern is zelfregulatie. Die zelfregulatie maakt het mogelijk om samen te leven. Samenleven maakt ons tot mensen. Voelen dat je leeft is niet vrijheid, zoals Glenn zegt. Voelen dat je leeft is meer dan vrijheid. Het is in vrijheid samenleven.
En dan snap ik ineens wat ik bedoelde met mijn lied: ik wil geen edelgermaan zijn. Ik wil geen slavenhandelaar zijn. Ik wil geen male chauvinist zijn. En dan snap ik waarom ik mijn lied niet afmaakte: ik wil ergens bij horen, maar niet bij datgene waar ik bij hoor. En dan snap ik Thierry Baudet en Geert Wilders, bij wie ik niet wil horen, maar die wanhopig proberen toch bij het goede te horen. En dan snap ik Johan Derksen die niet wil buigen voor black lives matter en gewoon grappen wil blijven maken die anderen kwetsend kunnen vinden. En terwijl ik dat allemaal snap, luister ik naar wat James Baldwin zei. ‘Ik ben geen neger, ik ben een mens.’ Die aan Johan Derksen vroeg: waar heb jij die grap voor nodig? Die aan Thierry Baudet vroeg waarom hij boreaal wilde zijn en aan Geert Wilders waar hij zo nodig moet zeggen dat minder Marokkanen beter is.
En dan ik geef James Baldwin een hand en zeg: ik ben geen slavenhandelaar. Ik ben een mens.
En ik geef Gabriella uit de film een hand en zeg: ik ben geen male chauvinist. Ik wil weten dat ik leef. Ik ben een mens.
En ik geef Glenn de Ramedie een hand en zeg: wij leven samen. Ik ben een mens.
Ik accepteer jullie allemaal. Ik wil ook geaccepteerd worden. Als mens. Maar ik kan dat accepteren niet opeisen zoals Wilders en Baudet dat doen. Ik zag hoe de trots van Gabriella de agressie benaderde en begreep daarmee Wilders, Baudet en Hitler. En ook de Joden in Israël. Hun angst niet te worden geaccepteerd, hun trots, ze overschreeuwden hun angst en zo kwam Hitler tot de grootste misdaad uit de geschiedenis van de mensheid met blonde haren en blauwe ogen als recht.
En zo liepen de kinderen van de ontsnapten in dezelfde val. Uit angst de nieuw verworven vrijheid te verliezen hebben ze zich verscholen achter hoge muren en strenge wetten en onderdrukken ze degenen van wie zij denken dat die niets anders willen dan die vrijheden afpakken. De Joden èn de Palestijnen willen voelen dat ze leven, maar lukt het niet meer om elkaar te accepteren.
En zo, terwijl ik black lives matter begrijp, begrijp ik ook mijn ongemak met black lives matter. En het ongemak van Johan Derksen. Het is hetzelfde ongemak dat ik heb met mijn eigen blauwe ogen en blonde haren, met de geschiedenis, met Hitler dus. Het is mijn ongemak met Wilders en Baudet, en dat ik heb met de agressie van de blanke Zweedse zangeres die zich net als de ontsnapte Joden ontpopt van ultiem slachtoffer in een nieuwe kracht. En als ik dat allemaal op mij laat inwerken dan nog ben ik bereid James Baldwin, Gabriella, Glenn de Randemie, Johan Derksen, Geert Wilders en Thierry Baudet een hand te geven en te zeggen: ik wil voelen dat ik samenleef. Ik ben een mens.
All lives matter.
home.nlGeplaatst in de categorie: actualiteit
blank
159
Geef je reactie op deze inzending: