Inloggen
voeg je dagcolumn toe

Dagcolumn

Vrijheid

Vrijheid is veilig in vrijheid kunnen handelen.

Het is dus op vakantie kunnen, feesten of je snor drukken. Nee. Het is veilig kunnen handelen, maar dan wel handelen zoals Hannah Arendt het bedoelt. Zij is één van de meest indrukwekkende filosofen die ik ken en misschien wel de meest indrukwekkende filosoof die ik ken. Ondertussen ben ik het vervelend vaak met haar eens, maar ja, dat hangt waarschijnlijk samen.

Handelen is bij Hannah Arendt alle activiteiten die we in de openbare ruimte doen. Het is alle politiek en politiek is bij haar samen kiezen. De bedoeling van politiek is dat een groep mensen hetzelfde gaat doen. In een dictatuur gebeurt dat door één persoon te laten bepalen wat we doen, in een democratie bepalen alle aanwezigen. Voor Arendt gaat dat verder dan wat er in Den Haag gebeurt: als ik een brood koop, handel ik al. Ik kies een brood in ruil voor geld en de bakker kiest voor het geld in ruil voor zijn brood. We zijn beiden vrij om de handeling te doen of te laten. Bovendien, we kunnen het beiden niet alleen. Als ik alleen kies, steel ik het brood, zelfs als ik genoeg geld achterlaat en als de bakker alleen kiest is hij de dief. Of de dictator, dus.

Oekraïne kiest er nu voor om zijn vrijheid te verdedigen. Je ziet dat voor heel veel individuen dit een eigen persoonlijke keuze is. Mensen kiezen voor geld in te zamelen of zich aan te melden voor het leger. Iedere Oekraïner begrijpt dat het er nu om gaat of Oekraïne volgend jaar een dictatuur is of niet. Niemand wil dood, maar velen pakken werk op waarvan ze weten dat het gevaarlijk is. Levensgevaarlijk. Hun vrijheid staat onder grote druk, want ze kunnen niet meer in veiligheid handelen.

Hetzelfde geldt voor Russen. Naar verluidt is gisteren iemand gearresteerd op het Rode Plein omdat die een bord omhoog hield: ‘Ik hou van Putin’. De agenten willen blijkbaar elke vorm van demonstreren verbieden.

Wij zijn nog vrij. Heel erg vrij. We kunnen zo massaal op vakantie gaan dat Schiphol de stroom mensen niet meer aankan, terwijl aan de andere kant van ons land oorlog woedt en twee leden van de Europese Unie al geen gas meer uit Rusland krijgen, omdat ze niet op de juiste wijze willen betalen. We kunnen ook niet op vakantie gaan en dit stukje schrijven, of lezen, of dansen op een of ander vrijheidsfestival.

Maar tegelijk laten we ook mensen in huizen wonen die door gasbevingen steeds weer schade oplopen en voor hen neemt de veiligheid dus af. We bedreigen hun vrijheid. We hebben ook mensen in de toeslagensfeer zo achter de broek gezeten dat hun vrijheid ook erg onder druk staat. Maar ook als actievoerders journalisten met shovels omver gooien, molotovcocktails door de brievenbus gooien of als criminelen journalisten doodschieten, komt de vrijheid onder druk. Ja, zelfs als ik een boek over de herindeling van Haren schrijf, beweert de burgemeester dat het fictie is, om te proberen te voorkomen dat hij zich moet verantwoorden tegen conclusies uit het boek. Dat laatste is klein bier, maar het laat zien hoe ook onze bestuurders bereid zijn de vrijheid op het spel te zetten.

Afgelopen 4 mei heeft de burgemeester natuurlijk wel vroom een krans gelegd.

Vrijheid moet ook in Nederland worden bevochten, blijkt: lees mijn boek. Het speelt in heel kleine dingen, maar ook in grote verhalen. Het speelt in Mali, Oekraïne en het Nederlandse ministerie van Financiën. Het gaat over de oorlogen in de wereld, maar ook over kleine pogingen van mensen die proberen elkaar de mond te snoeren.

Daar begint de bedreiging van de vrijheid al. Maar we kunnen opnieuw beginnen, zegt ook Hannah Arendt. Laten we dat doen. En elkaar weer meer vrijheid gunnen.

Schrijver: Jan R. Lønsing, 5 mei 2022


Geplaatst in de categorie: actualiteit

4.0 met 3 stemmen 130



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)