Dick Schoof als premier lijkt konijn uit hoge hoed

Lang geleden dat ik als min of meer gewoon ambtenaar de beoogd premier zag en hoorde op beleidsposities bij de Rijksoverheid. Hij behoorde toen- in mijn ogen althans- tot de categorie relatief jonge talentvolle ambtenaren op een ministerie. Deze groep, gedreven door soms linksige studies en omgevingen, combineerde bedachtzaamheid, intelligentie en een zekere joligheid in hun advieswerk. Vaak bevonden zij zich in een schil rondom de bewindslieden om deze gekozen politici van advies te dienen. Ik herinner mij dat zijn naam regelmatig opdook bij sommige brandende kwesties in het beleid en de daarbij gevraagde deskundigheid. Andere kenmerken waren de inzet van relativerende humor en de informele wijze waarop zij hun werk deden.

Wat mijn eigen positie betrof, vond ik mijzelf niet bijzonder talentvol. Wel bezat ik door diverse ervaringen een zeker inzicht in mogelijke valkuilen van beleid. Maar zo snel en beredeneerd als de Dick Schoof types van de ambtenarij was ik absoluut niet. Dick oogde toen al sportief en zijn donkere haar zat altijd goed, een beetje zoals bij Rob Jetten. Maar dit geheel terzijde. De vraag rijst uiteraard of een topambtenaar de premier van alle Nederlanders kan zijn. Ook al heeft Schoof geen duidelijk ‘politiek profiel’. Jawel, ik denk dat dit zeer wel mogelijk is. Al zal het lastige gevraag van de journalistiek en de openbare aantijgingen van de oppositie in de Tweede Kamer nog wel even slikken zijn voor Schoof.

In de paar jaren dat ik ambtelijke werk deed, raakte ik onder de indruk van het reilen en zeilen van de club beleidsambtenaren. Meestal vervulden zij hun functie vanuit een zeker idealisme. Al lag dat er niet altijd super dik bovenop. Er was bij deze ambtenaren over het algemeen een duidelijke, persoonlijke motivatie om een constructieve bijdrage te leveren aan de samenleving. Zij kozen daar bewust voor. Het balanceren tussen politiek en besluitvorming in het beleid betekende voor deze ambtenaren een geliefd avontuur. Dit beleidsvolle werken voor de overheid vroeg toen en heden om evenwichtskunst en een moreel kompas. Al bestond dat laatste begrip in mijn tijd nauwelijks.

Alles bij elkaar mag Schoof wel het voordeel van de twijfel krijgen. Zeker gezien de politieke signatuur van de coalitie. Ik geloof daarom vooralsnog ook niet, dat Schoof een handlanger zal zijn van de leider van de grootste partij. Wellicht is het van meer betekenis, dat Schoof secretaris generaal was op het ministerie van Justitie en Veiligheid, alwaar een VVD bewindsvrouw nog even de baas is.

Schoof premier ambtenaar balanceren

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

3.8 met 21 stemmen 306