Daar helpt zelfs gapminder niet meer
We zaten lekker te eten bij mijn vriend Jan. Rechts van mij zat Addie, links Frans, schuin tegenover Ingrid en tegenover mij Jan, de gastheer van de avond. We hadden het over de problemen van de wereld. Die problemen vind ik groot en dat zit diep, zou blijken.
Het begon zo dat Addie en ik aangaven hoeveel zorgen we maakten over ons kabinet, het Israëlische kabinet, de oorlog in Oekraïne, Xi en X en de zetbaas van Poetin die binnenkort weer chaos in het Witte Huis zal gaan maken. En, doordat de Verenigde Staten de machtigste staat in de wereld is, zal die chaos overal zijn effecten hebben.
We hebben nu mensen als Angela Merkel nodig, maar we hebben Wilders, Le Pen vergelijkbare gekken. Terwijl zij hun best doen asielzoekers bij de grens tegen te houden, verergeren de echte problemen, zoals de problemen voor het milieu, het klimaat en voor de boeren. Dus ik maak mij ernstige zorgen.
Jan vond dat het allemaal wel mee viel. Men is altijd te somber en te emotioneel, oreerde hij. In de jaren tachtig was de werkloosheid hoog en zouden we niet meer aan het werk komen. Toen hadden we Reagan en Breznjev en toen kwam het goed en dat zal nu ook wel gebeuren. Nu moet u weten dat hij in de jaren tachtig een goede baan kreeg en die tot op de dag van vandaag nog heeft en dat is prima, maar ik kreeg destijds geen goede baan en heb die tot op de dag van vandaag nog steeds niet. En zal die ook nooit krijgen. Maar ik klaag niet. Ik ben nu blij met wat ik wel doe. Het gaat niet slecht met mij. Ik kan rondkomen. Ik heb geluk gehad, vind ik, maar dat was niet een gevolg van het feit dat de wereld zich herstelde van de jaren tachtig. Dit soort gedachten had ik op dat moment echter niet.
Het woordje ‘men’ in de tweede zin van voorgaande alinea kwam bij mij binnen als een mokerslag. Ik werd weggezet als emotionele doemdenker. Met ingehouden woede wees ik hem met een priemende vinger over de spaghetti aan: ‘Ik laat mij niet wegzetten als een doemdenker. Ik probeer altijd een afgewogen mening te vormen.’ Wat ik bedoelde was dat ik altijd de problemen ook recht in ogen te probeer te kijken. Breznjev is geen Poetin, Reagan is een baken van licht vergeleken met Trump, Israël was vele malen redelijker in de jaren tachtig dan nu, democratie is nu wereldwijd op de terugtocht! Dat soort volzinnen lukte even niet, maar ik liet me in ieder geval niet wegzetten.
Jan was stil. Mogelijk dacht hij dat ik met mijn boosheid zijn gelijk bewees. Ik heb later nog een mail verzonden. Ook daar reageert hij niet op. Mij best. De wereld gaat hard achteruit en hij mag van mij denken dat het wel meevalt, maar de data weerspreken dat vele malen duidelijker dan in de jaren tachtig. Sterker: alle problemen van de jaren tachtig zijn niet opgelost, maar groter geworden en er zijn nieuwe problemen bijgekomen.
De wereld zal zijn rondjes rond de zon blijven draaien. Dat geloof ik ook. De natuur kan het niets schelen en die zal de mensheid wel overleven. Maar de wereld zal de komende jaren voor velen niet een prettig oord zijn. Vrees ik. De relativerende website gapminder.org kan laten zien dat alles sinds 1900 beter is geworden en dat geloof ik ook. Het is geen fantasie, maar sinds 1900 hebben we twee wereldoorlogen gehad. We hebben hongersnoden gehad in Oekraïne en China, wereldrampen trokken langs en dat is ook te zien in gapminder. De geschiedenis is niet een eeuwige weg vooruit. Gapminder bewijst niet dat ik te somber ben. En Jan droeg al helemaal geen argumenten aan.
5 december 2024
Geplaatst in de categorie: actualiteit