Het begin van alles

Wie mijn boek over het Kleine Verschil Dat Alles Verandert uit heeft, kan doorgaan met Het Begin Van Alles van Graeber en Wengrow. Mijn boek legt uit hoe het komt dat we niet in de Afrikaanse oerwouden leven, maar overal ter wereld in steden, op schepen en niet alleen uitvindingen doen, maar vooral uitvinding op uitvinding doen.

Greaber en Wengrow leggen uit hoe we vervolgens samenlevingen hebben ingericht. Daarbij nemen ze een heel belangrijke denkstap. Ze denken dat niet alleen de Westelijke beschaving zicht heeft op hoe samenlevingen kunnen worden ingericht, maar dat alle vormen van samenleving hebben geleid tot denkers die zich afvragen hoe mensen goed kunnen samenleven en dat we tot diep in de prehistorie heel veel verschillende vormen hebben gehad en sterker, tot diep in de prehistorie niet alleen hardvochtige koningen of stamhoofden die onderdanen onder de knoet hielden en oorlogen voerden met omliggende stammen, maar dat er ook sterke aanwijzingen zijn dat er langdurig vriendelijke, liberale samenlevingen bestonden waar macht werd gebreideld en er geen hardvochtige koningen waren die onderdanen onder de knoet hielden.

Dat is natuurlijk logisch. Waarom zouden mensen in het stenen tijdperk andere mensen zijn dan wij? Waarom zouden die niet kunnen nadenken over vrouwenrechten? Over beschaving? Graeber en Wengrow gaan zelfs zo ver, zonder het te bewijzen, dat de verlichting een product was van Kandiaronk, een Huron-wendat stamhoofd, die naar Europa ging, Frans leerde, zich verwonderde over de vreemde gewoonten van de Fransen en in discussie ging over hoe een samenleving eruit zou moeten zien. Omdat geen van de verlichtingsdenkers hem aanhaalt, is er geen bewijs voor zijn invloed. Wel laten Graeber en Wengrow zien dat het mogelijk is. Dat de verlichtingsdenkers hem niet aanhalen is logisch, want Europa keek in die jaren nogal neer op denkers van andere beschavingen. Als je serieus wilde worden genomen, moest je niet schrijven dat jouw ideeën waren gebaseerd op ideeën van een wilde die ergens uit de Franse kolonie in Amerika, Louisiana, kwam en in Europa was om zijn vrede met de Fransen te stichten. Het was niet de bedoeling om dat soort mensen als gelijkwaardig te zien en al helemaal niet als mensen met goede ideeën.

Of alles wat Graeber en Wengrow schrijven, klopt, kan ik niet nagaan. Er zal in hun vakgebieden best nog wel over worden gediscussieerd, maar wat wel stevig overeind blijft is dat er ook prettige samenlevingen in de tijd dat niemand die samenleving op voor ons begrijpelijke wijze beschreef. Ik ben het met ze eens dat het waarschijnlijk is dat samenlevingen in de prehistorie ook beschikte over denkers die zochten naar hoe mensen prettig en veilig konden samenleven. Dat we dat zo lang durfden te ontkennen komt doordat we bevooroordeeld zijn dat andere mensen niet zo slim kunnen zijn als onze mensen – een gedachte die veel en veel te vaak wordt gedacht. Het Begin van Alles is op zijn minst klaroenstoot voor de opening van een nieuwe discussie.

Schrijver: Jan R. Lønsing, 24 januari 2025

janrlunsinghome.nl

Biografie van deze schrijver

beschaving vooruitgang woke

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

4.2 met 6 stemmen 65