Notities van een wereldreiziger
In een ver land kwam een koning op de troon die groots de geschiedenis wilde ingaan. Zijn hoofdstad op zeven heuvelen groeide tegen de klippen op. Zoveel mensen dat water voor iedereen bij de hand een probleem werd. Sinds de Romeinen was bekend dat je daar aquaducten voor kon aanleggen. Claudio Gorgel do Amaral, stadsbestuurder, kwam in 1728 met een constructievoorstel. Dat pakte de Koning op om uit te laten werken door twee geniale architecten. Die tekenden en rekenden dat het een lieve lust was. Dat moet wel met water dat je van een afstand wilt halen omdat het niet vanzelf omhoog spuit. Of opborrelt.
Enfin het aquaduct werd 4.560 meter onder - de rest bovengronds aangelegd. Een gigaklus! Het duurde zeventien jaar vóór het eerste water werd geleverd! De totale lengte met alle vertakking was meer dan zestig kilometer! De hoofdleiding mat 30 kilometer! 'Aqueduto das Águas Livres' geheten. Portugal! Met monumentale bouwwerken opgesierd!
In 1731 werd begonnen, in 1749 goeddeels operationeel hoewel pas in de 19e eeuw voltooid. Opdrachtgever koning João V. Tot 1967 waterleverancier voor Lissabon. Architecten Manuel da Maia en Custodio José Vieira. Ongehoord modern voor die tijd!
Was de aardbeving van 1755 Gods straf voor dit vermetel waagstuk? Dubieus, de Paus had de aanleg gezegend. Hoewel rabiate priesters in dit katholieke land zulks na 1755 wel suggereerden was het waterwonder zelf ongeschonden gebleven. Dus was Gods hand niet ter bewijsvoering gericht.
De rest van Europa was zwaar geschokt dat dit had kunnen gebeuren. In de Eeuw van de Verlichting een beproeving van het vooruitgangsgeloof. Voltaire maakte in een beroemd gedicht pas op de plaats.
Toch was het misschien juist de daadkrachtige ´moderne´ crisisaanpak van het Portugese regime zelf die het aquaduct onaangeraakt liet.
Daarom is interessanter wie Diogo Alves nog kent. Misschien wel het meest aan deze watervoorziening verbonden. In Portugal een mythologische figuur van schier onmetelijke proporties. De eerste film in 1911 ging over hem. Recent nog beleefden toneelstukken over hem hun première.
Diogo Alves(1810-1841) beroofde passanten langs de route van het Aquadact. Meestal naar men aanneemt ´saloios´: handelaartjes in groenten en fruit. Uit deze categorie kwamen in elk geval de meesten die verwijtbaar aan Alves dood zijn gevonden. Op de terugweg van Lissabon. Naar moeders met hun handelscentjes.
Seriemoordenaar Diogo Alves opereerde langs 't Águas Livres Aquaduct tussen 1836 en 1839. Bijgenaamd 'O Pancada', de halve gare.
Na ze beroofd te hebben vermoordde en kieperde hij ze over de rand van het Aquaduct. Van 65 meter hoog. Onvoorstelbaar wreed. Beroerde de gemoederen ongekend.
In 1836 had hij, huisknecht, een heftige liefdesrelatie met Gertrude Maria, cafédienster in de buurt Sete Rios. Had de vrijwel gelijktijdige aanvang van zijn criminele carrière daarmee te maken? Nog altijd tast men in het duister. Vaststaat wel dat deze dame een vurig portret was.
Ook weet men nog niet hoe Alves aan de sleutels kwam van 'mães de água', een besloten Aquaductgedeelte. Deel van de verklaring voor zijn te lang onopgemerkte moordgang. Ook onbekend is hoeveel doden bij benadering de onverlaat op zijn geweten heeft. In ieder geval zeventig.
De autoriteiten roken pas onraad bij een reeks gelijkende lichamen in het dal van Alcantara. Toevallig: langs het druk bezochte pad was namelijk normaliter al sprake van veel criminaliteit.
Diogo Alves toonde geen enkel spijtgevoel tegenover criminologen van de Universiteit van Lissabon. Die, gefascineerd door zijn koele wreedheid, mochten hem interviewen vóór zijn ophanging. Zij mochten ook zijn hoofd afhakken om te bewaren. Ten einde de raadsels ooit later op te lossen. Dat hoofd bestaat nog steeds. Maar maakt ons ook nu niet echt wijzer.
Zie ook: http://munhodoalfobre.blo...-killer-do-aqueduto-das-aguas.
Schrijver: Jos Zuijderwijk, 10 november 2012
Geplaatst in de categorie: reizen