Kalft je os al?
Wie ernaar zoekt heet verdacht. Misschien typisch calvinistisch. Afdwingen kan immers niet. Menigeen kan het zelfs niet bedenken zonder gelijkwaardige tegenhanger. Zijn we onder druk kansrijker? Moet je er beginner voor blijven? Maar ook dan zal het niet beklijven. Moet je er soms dom voor zijn? Het heet middel om wel te varen. Curieuze uitwaaiering naar mijn idee. Want het is meer een zijnstoestand, als stemming sterk maar absoluut instabiel. Ontkoppeld van wijsheid geld en materie. Al volgens zéér oude bronnen! Maar dat kan ook bedrieglijk lijken. Er zijn die ervoor zijn geboren. Ik ken ze niet. Wel bij wie je nooit scherven ziet. Verdacht, ik stel me altijd open voor averij.
Gesternten waaronder mensen geboren worden zouden moeten meezitten. Lijkt al teveel gedeeld, het zit in een klein hoekje. Vaak komt het trouwens in de slaap en waar blijf je dan. Sommigen maken er ambachtelijk werk van maar weten na een dozijn maal wel beter. Anderen gaan ervoor spelen maar verspelen meer dan ze lief is. 'Bij wie het heeft, kalft zelfs de os' zegt een Jiddische spreuk.
'Heb je het je mag met de bruid naar bed' is oud Hollands. Dat deed ik in Vinkeveen maar het bleek alweer een Hidding zonder voornaam. Wat ik wel goed deed was er een pauze voor inlassen. Met doorgaand nastreven kom je er immers niet volgens Guillaume Apollinaire. Voor Dostojewski hield het juist daar op.
Ligt het op de grond raap het op! Deel. Charlotte Brontë zag het alleen gedeeld beleefd. Dione de Graaff voelde het bij de eerste handdruk van “de Mart”. Zij belde meteen haar mams om erin te delen. Toch komt het mogelijk steeds alleen! Dat maakt het extra individueel! Is het recht evenredig met intelligentie? Ernest Hemingway dacht het. Nietsche waarschijnlijk ook – hij achtte de kans groter bij slechte geheugens. Misschien moet je er gewoon niet voor denken. Jonathan Safran Foer dacht en dacht en dacht. Naar eigen zeggen wel miljoen keer maar kreeg het nimmer binnen!
Sommigen brengen het als vanzelf. Anderen ook - door te vertrekken. Volgens Oscar Wilde. Terwijl er m.i. geen peil op valt te trekken. Het is en blijft te onbepaald. Denkbaar in gedeelde stemmingsintensiteit van nul tot 100 per persoon. Zo extreem wisselend en voor iedereen anders dat het al bij één iemand nauwelijks zinnig lijkt te meten. Toch gebeurt dat en Maaike Bartels, VU-professor, maakt er haar beroep van. Ze discussieerde erover met Coen Simon, filosoof. Zij geeft ons als volk bijna het hoogste cijfer ter wereld.
Onmogelijk en onwenselijk volgens Simon. Onwenselijk omdat de pretentie gezamenlijk geluk te kennen maar één stap is vóór de idee stuurbaar. Voor je het weet wordt het een beleidszaak. Waar onderscheidt wetenschap zich dan nog van evangelische genootschappen, communisme, astrologie, Khomeini en scientology?
Maaike lachte dat weg. Charmant want dat is ze. Daarvoor was ze te ‘evidence-based’.
OBA-live 12/06/2014 IKON.
http://www.obalive.nl/default.aspx?lIntEntityId=2337
Zie ook: http://www.encyclo.nl/begrip/evidence%20based
Schrijver: Jos Zuijderwijk, 21 juni 2014
Geplaatst in de categorie: emoties
Zie je wel: Na drie keer lezen was ik niet meer zo ongelukkig.