Inloggen
voeg je dagcolumn toe

Dagcolumn

Graden

Sergeant Staaldraad doet elke dag op appel een kleine intelligentietest met zijn manschappen, die vers van de middelbare school komen. Vandaag roept hij met z’n karakteristieke stentorstem: Mannen, hoeveel graden heeft een rechte hoek? Soldaat Brillemans doet een stap naar voren en antwoordt: “Meneer de sergeant meneer, een rechte hoek heb negentig graden, astublieft” Staaldraad reageert onmiddellijk met: je bent abuis Brillemans, dat moet honderd graden wezen. Het hele peloton begint daarop te mompelen in stil protest, waarop de sergeant belooft het op te zoeken in het boek dat hij thuis heeft. De volgende dag op appel vraagt hij soldaat Brillemans een stap voorwaarts te doen en bekent zijn ongelijk met de volgende woorden: Brillemans, je had gelijk, ik was even in de war met het kookpunt van water…

Vanochtend dacht ik tijdens een wandeling na over de WIJZE OERVADEREN die de kalender of eigenlijk de indeling of onderverdeling, of de cycli van de ritmes van dag en nacht, Zon en Maan en Aarde, seizoenen, astrologische periodes, tijdperken, et cetera hebben vastgesteld, berekend, in kunstige bouwwerken en steencirkels hebben vastgelegd en als tijdsindelende ordening hebben ingevoerd. Waarom? Wel, ik vroeg me af waarom een cirkel 360 graden telt en waarom een jaar 365 dagen heeft.
Als de aarde in een cirkel om de zon draait, dan zou je toch verwachten dat die in 360 dagen wel voltooid is. waarom dan die 365 en ¼ dag voor de voltooiing van de aardse cirkel om de zon? Vroeg ik me af. Na enig gesteggel en intern geargumenteer kwam ik tot de revelatie dat dat zo is omdat de aarde GEEN cirkel rond de zon trekt, maar …..? Maar wat? Een ellips? Een kegelsnede, een parabool, een parallellepipedum?
Ik besloot dat het een spiraal zou moeten zijn en wel hierom: de zon is een Zigeuner, een Marco Polo, een Walter Raleigh. Hij trekt, net als de planeten, zelf ook rond. Een beetje Zon is geen zappende bankzitter of vadsige bankier en geen Nintendo verslaafde puberjunk; neen hij is een avonturier, die het Universum exploreert (to boldly go where no man has gone before) althans de plaatselijke sector daarvan die hij kan behappen: een deeltje van de Milky Way of de Melkweg.

En omdat de zon rondtrekt (star-trekt) is hij na een omtrekkende beweging van ‘onze aarde’ niet meer op dezelfde plek als een jaar geleden, maar een flink stuk verderop uitgekomen, terwijl de Aarde en alle planeten in het kielzog van Zijne Majesteit (de enige die deze titel werkelijk verdient) wordt en worden meegetrokken. Daardoor maakt de aarde in FEITE dus niet een cirkelbeweging maar een SPIRAAL! En dat kan verklaren dat de aarde geen 360 graden in 360 dagen moet afleggen om rond te komen, maar –laten we zeggen- 365 graden in 365 dagen vanwege het verschil in afstand tussen het vertrekpunt en het volgende doortochtspunt. Dus, ik als wetenschappelijke staaldraad vond dat wel een interessante gedachte. Want alle planeten van ‘ons’ zonnestelsel (ook PLUTO) worden op dezelfde wijze door de avontuurlijke Zon op sleeptouw genomen, terwijl die zelf weer spiraleert door de witte hemelband van ons lokale sterrenstelsel die iemand ooit Melkweg of Galaxy heeft genoemd.

Dat is een FANTASTISCHE OPTOCHT, een PARADE DER PARADES, EEN MAGISTRALE RONDEDANS, een CARNAVAL EXTRAORDINAIRE. En het allermooiste en aller mysterieuste hiervan is nog wel dat HET NU IN WERKELIJKHEID AAN HET GEBEUREN IS. Met ons erbij, zonder dat we het doorhebben, terwijl we nietsvermoedend ons kopje koffie zitten te drinken, zonder te morsen, zo stabiel als alleen de goden zelf het kunnen construeren.
Om met sergeant Staaldraad te spreken: een cirkel heb 365 graden, soldaat Dwarsbol!

Schrijver: Ton Hettema, 1 augustus 2015


Geplaatst in de categorie: natuur

3.5 met 4 stemmen 1.682



Er zijn 2 reacties op deze inzending:

Naam:
An Terlouw
Datum:
1 augustus 2015
Ton, gozer, in het begin dacht ik: hij gaat het over fruit hebben, mistte de trema op de appel namelijk. Even verder lezend, niet meer stoppen vanzelf. Je hebt een studie gemaakt van onze omgeving, planeet en iedereen weer op een ander been gezet. Het mooiste is dan toch wel: als je op 1 been staat, sla je net als met het niet morsen van de koffie, ondanks de spiraal dus NIET om. Meesterlijk stuk!
Naam:
Gabriëla Mommers
Datum:
1 augustus 2015
Doet me denken aan Hypatia, een filosofe en wiskundige/astronome die zich met name met dit onderwerp bezig hield. In de film 'Agora' wordt dat heel mooi weergegeven, hoe ze blijft zoeken naar een verklaring voor de baan van de aarde om de zon, en hoe die baan dan loopt.
Zij werd uiteindelijk vervolgd door christenen, omdat ze zich niet wilde bekeren. Wat IS nu doet, deden de christenen in de vijfde eeuw n.Chr.
Een prachtige film, met de actrice Rachel Weisz als Hypatia, die eerst als vrouw moest knokken om les te mogen geven, en daarna haar einde vond op dezelfde verontrustende manier als nog steeds gebeurt, vanwege geloofsfanatisme van anderen. Er lijkt in vijftienhonderd jaar soms niet zo heel veel veranderd.

Zie ook het mooie gedicht over Hypatia van Jan Frackiewicz op gedichten.nl (29 april 2015, De bibliothecaresse).

Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)