Oorlog is een geloof
De islam is een geloof. Het christendom is een geloof. Atheïsme is een geloof. Alles in de wereld, het huis waarbinnen ik schuil tegen de regen en de wind, de regen en de wind zelf, alles bestaat alleen omdat ik geloof dat het bestaat. Natuurlijk zijn er fysische wetten die ervoor zorgen dat als ik buiten loop dat ik nat word en dat ik dat voel, maar ook dan merk ik het pas als mijn hersens toelaten dat ik het merk.
Ik handel niet op feiten maar op dat wat mijn hersens denken dat feiten zijn. Als ik tegen beter weten in zeg dat ik niet koud word van de regen, zal ik wel koud worden, maar ik kan het tot mijn dood blijven ontkennen. Als ik er maar van overtuigd ben. Als ik het maar geloof.
Regen bestaat pas, de storm bestaat pas als ik ervan overtuigd ben dat hij bestaat en dus bestaat hij pas als ik geloof. Ik heb concepten die het voor mij mogelijk maken om zulke dingen als regen en storm te definiëren en dat ik ook kan bedenken dat ik daarop moet handelen. Ik kan zelfs controleren of mijn gedachten kloppen. Als ik buiten loop, in de regen en storm, krijg ik het koud. Ik geloof dat als ik buiten in de regen ga slapen ik het heel erg koud ga krijgen en dat ik misschien wel dood ga van de kou. Dat laatste ga ik niet proberen, maar ik geloof het wel. Het belangrijkste is dat ik via mijn zintuigen mijn geloof kan bevestigen of ontkrachten. Dit is het begin van alle wetenschap, maar is uiteindelijk niets anders dan een geloof dat zich probeert te verhouden met de buitenwereld.
En dus ook met goden. Of ze bestaan of niet doet er niet zo heel veel toe. Het gaat erom dat ik wel of niet handel afhankelijk van mijn geloof of ze bestaan of niet. En daarmee kom ik bij de aanslagen in Parijs.
Als ik geloof dat ik Europeaan ben, is de aanslag volgens mij op mij gericht. Als ik geloof dat alle christenen doelwit zijn en alle Europeanen christenen, is volgens mij de aanslag ook op mij gericht – zelfs als ik geen christen ben. Verwarrend? Maar natuurlijk.
Maar het gaat mij erom dat die hele oorlog van premier Rutte en premier Hollande berusten op een hele serie geloven – niet echt veel anders dan de oorlog van IS tegen Frankrijk of Europa. Het is nodig dat we geloven dat IS een eenheid is en niet een verzameling verwarde individuen. Het is nodig dat ik, Rutte en IS geloven dat Europa een eenheid is of een westerse beschaving een eenheid is. Alleen zo kunnen we een oorlog maken. We doen het samen. IS en wij.
We kunnen ook geloven dat IS een storm is die overwaait. Of verwarde zeloten. Of helden. We kunnen van alles geloven. Het gaat om hoe we handelen, want door dat handelen gaan mensen dood. In Syrië, Irak en in Frankrijk. En door die doden voelen mensen verdriet. En angst.
Het zou mooi zijn als we dat allemaal niet in onze kop haalden, maar we doen het wel. Oorlog is een geloof. Een geloof dat er een vijand is.
Geplaatst in de categorie: filosofie