Inloggen
voeg je dagcolumn toe

Dagcolumn

Taboe

Gisteren wilde ik mezelf taalkundig kietelen. Misschien moet ik u eerst vertellen, dat ik één van de weinige mensen op aarde ben, die het woordenboek heeft gelezen. Van A tot Z. Echt waar. Het was heerlijk, verrijkend ook. Een jaar of twintig terug weliswaar. En ik schepte erover op, dat zorgde meestal voor een averechts effect. Het was 'Het beste zakwoordenboek der Nederlandse taal’, uit België. Je moest flinke zakken hebben, want dit 290 pagina’s tellende gevaarte paste niet in een standaard kontzak.

Ik moest eraan denken, omdat ik een definitie zocht. Ik kwam op Wikipedia uit. Meer een encyclopedie dan een woordenboek, maar vooruit. Ik zocht dan ook meer de herkomst dan de betekenis van het woord 'taboe’. Ik zat het wat te proeven en kon de herkomst lastig plaatsen. Alsof je avonden, weken achter elkaar één soort wijn drinkt en plotseling is die op. Je schroeft een andere open of voor de romantici onder ons: je ontkurkt de fles. En de eerste slok na weken dezelfde wijn, zo proeft de klank van 'taboe’ voor me.

Wikipedia schrijft er dit over: 'Een taboe is iets wat wordt beschouwd als ongepast om te gebruiken, te doen of over te spreken. Het woord taboe is afkomstig uit het Tongaans van Polynesië (tapu of tabu), waar het stond voor een religieus verbod op bepaalde plaatsen, voorwerpen, personen of acties. Het woord komt, conform de klankwetten voor de Polynesische talen, terug als tapu, kahu etc.’

Tonga? En ‘klankwetten’? Ik dacht werkelijk dat Wikipedia me voor de gek hield. Maar gelukkig werd dit prachtige land in blauwe letters geschreven. Dat betekende dat ik met één klik meer over het land te weten kon komen. En ja hoor: Wat me gebeurde met mijn geliefde woord 'taboe’ en de klank, gebeurde me ook met dit land. Ik waande me in Afrika. Maar nee, niks van waar.

Wikipedia vertelde me dit: ‘Het uit 177 eilanden bestaande Tonga in Polynesië beslaat 700.000 km² van de Grote Oceaan, en ligt circa 700 km ten zuidoosten van Fiji en circa 2000 km ten noordoosten van Nieuw-Zeeland. 36 van de eilanden daarvan zijn permanent bewoond.’

Ik stond versteld. Echt. Hoe is het in Hemelsnaam mogelijk dat een woord uit Tonga in onze taal is belandt? Nou, Wikipedia had wel antwoord: ‘Het eerste gebruik van het woord taboo/taboe in de betekenis van 'niet toegestaan' dateert van voor 1777 toen de Engelse ontdekkingsreiziger James Cook een plaats bezocht die hij 'The Friendly Islands' (de vriendelijke eilanden) noemde (nu Tonga). In een beschrijving van de bewoners legde hij uit dat ze niet mochten gaan zitten om te eten, omdat dit volgens hen "taboe" was: " When anything is forbidden to be eaten, or made use of, they say that it is a taboo.’

Ik werd echt dolgelukkig van deze omschrijving. Ik zie James Cook en zijn maten zich bezatten op de boot. Elke avond wanneer ze gaan eten dezelfde grap: ‘Don’t sit down. It’s taboo!’ gevolgd door een bulderend hard gelach. Op een andere manier kan dit woord niet in onze taal zijn beland. Maar het is gebeurd. En de column die ik u werkelijk wilde schrijven over een taboe, houdt u van me te goed. Laten we eerst nagenieten van deze andere fles wijn in onze Moedertaal.

Schrijver: Gustaf Kreuz, 18 september 2016


Geplaatst in de categorie: taal

3.4 met 8 stemmen 190



Er is 1 reactie op deze inzending:

Naam:
Gabriëla Mommers
Datum:
18 september 2016
Grappig om te weten waar het woord vandaan komt. Hoe levendig en rijk onze taal is samengesteld. Leuk geschreven column! Ik ben benieuwd naar het onderwerp van je hierna volgende taboe column.

Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)