Het vrouwenhart
Eergisteren keek ik naar een documentaire van Hella de Jonge. Hella de Jonge liep lange tijd van arts naar arts, maar niemand kon iets vinden. Psychosomatische klachten, zei een reuma-arts.
Tot op een dag een arts zei dat Hella maar een hartonderzoekje moest doen. Je weet wel, op een fiets met allemaal dingen op je lijf geplakt. ‘Breng het maar naar de tachtig’, zei de vrouw die haar begeleidde, maar hoe ze ook trapte, twintig, vijfentwintig, meer werd het niet. De vrouw keek ondertussen op schermen en sprong ineens op.
‘Stop maar!’, ze deed een stap naar Hella en trok zo vlug mogelijk één voor één alle plakkers weg en zonder ze goed op te bergen, deed ze een stap naar buiten – ‘kom mee’, zei ze. ‘Waarheen?’
‘Naar de hartafdeling.’
Het bleek dat het hart van Hella het bijna begaf. Dat was de reden dat ze niet harder kon. Dat was de reden dat de vrouw zo schrok. Dat was de reden dat Hella meteen werd opgenomen op de hartafdeling en niet meer naar huis mocht.
Mijn moeder heeft ook zo’n ervaring. Even voor een hartonderzoek naar het ziekenhuis en direct de opdracht te moeten blijven. Het schijnt vrouwen vaak te overkomen.
Lang, lang geleden werden onbekende ziekten als corona en onverklaarbare klachten toegeschreven aan de duivel of aan heksen. In de 19e eeuw nam de wetenschap grote sprongen, maar er waren klachten van vrouwen die niet werden begrepen. Hekserij kon het niet zijn en de duivel was medisch gezien naar enkele perifere sekten van de samenleving verbannen. Maar hysterie, dat kon het nog best zijn. Vrouwen, dat wist men rond 1900, waren vaker hysterisch dan mannen.
In de loop der jaren bleken veel van die hysterische aanvallen ook best op een andere manier verklaarbaar, maar de medische wetenschap bleef voor raadsels staan. En zoals vaker in de geschiedenis van de mensheid, en dus in de geschiedenis van de wetenschap, bleven sommige klachten onverklaarbaar.
Maar de alwetende dokter, die hekserij, duivels en hysterie had verwezen naar het rijk der fabelen, had iets nieuws nodig. Dat nieuwe werden de psychosomatische klachten. Dat zijn klachten zonder een greintje van bewijs dat ze een fysieke oorsprong hebben. Zoals de vage klachten die Hella de Jonge had, of mijn moeder.
En gelukkig voor mijn moeder en Hella moesten ze toch even op de fiets klimmen en het hartfilmpje maken. En beide keren verdwenen de psychosomatische klachten als sneeuw voor een Australische bosbrand.
home.nlGeplaatst in de categorie: ziekte
hart
154
Geef je reactie op deze inzending: