Bregmans bullshit
Vorige week bezocht ik een boekpresentatie van Rutger Bregman in de Aula van de universiteit van Groningen. Hij is een goede spreker en veel mensen trokken na zijn verhaal naar de Spiegelzaal om het boek te kopen of, als ze het al hadden, een handtekening in hun boek te laten zetten. Prachtig.
Maar wat een wanhopig boek was het. ‘Morele ambitie’ heet het. Bregman vermoedt dat hij in de Nederlandse dominee-traditie staat, omdat zijn vader dominee was en hij iets goed wil bewerkstelligen, maar helaas, hij staat in de Amerikaanse dominee-traditie. Wat hij de zaal vol studenten en mij voorhield, was dat ze een bullshit leven tegemoet gaan als ze niet deden wat hij vroeg: hun leven in te zetten om een goed doel te bereiken. Iedereen moest een probleem oppakken dat omvangrijk was, onderbelicht en oplosbaar. Alleen dan zou je voor de eeuwigheid roem vergaren.
De ene held na de ander kwam langs in het verhaal van Bregman. Thomas Clarkson vocht vijftig jaar voor de afschaffing van de slavernij. Ralph Nader, een briljant Amerikaans jurist, vocht met zijn Nader Raiders tegen grote corporaties en heeft wetten veranderd en een vrouw wier naam ik niet heb genoteerd vocht tegen het gebruik van lood in verf, inderdaad een ernstige zaak, maar ze werkte wel voor een stichting die haar de ruimte en tijd gaf.
Bregman heeft niets tegen dat soort stichtingen. Integendeel, hij is niet vies van degenen die geld geven aan dit soort stichtingen, ondernemers met een geweten. Soros heeft ook heel goed werk verricht. Maar tegelijk heb ik toch het gevoel dat er iets mis is met Bregmans verhaal. Kent hij de Sacklers, die miljoenen gaven aan goede doelen en zalen in universiteiten en musea naar zich vernoemd kregen? Deze Sacklers verdienden die miljoenen als drugspushers en gebruikten die goede doelen om minder belasting te hoeven betalen. Kent Bregman ook Bush jr? De president die Al Gore met een paar stemmen in Florida versloeg en weet Bregman ook dat zijn held Ralph Nader door mee te doen en tweeduizend stemmen van Al Gore afsnoepte, verantwoordelijk is voor de nederlaag van Gore? En zo voorkwam dat de Verenigde Staten een president kreeg die het klimaatprobleem wilde bestrijden en wellicht niet Irak en Afghanistan was binnengevallen na 9-11?
Helden maken ook fouten. En kent Bregman ook de velen die hun leven in dienst stelden van een goed doel en niet slaagden? En kent Bregman Robespierre, die zijn leven in dienst stelde voor liberté, egalité en fraternité en zijn hoofd eerst figuurlijk verloor en een schrikbewind begon, waarna hij zijn hoofd letterlijk verloor. Goed willen zijn leidt niet altijd tot goed zijn. Bregman gaf op geen enkel moment aan wat goed was.
Het viel me ook op dat Bregman weinig geduld had met mensen zoals ik of mensen die op een terras bier drinken. Daar gaat hij geen tijd aan besteden. Bregman gelooft in helden die de wereld redden, supermannen en supervrouwen, en wil zelf een held worden, vrees ik. Maar het zijn niet de helden die de wereld maken, maar de massa. En het belangrijkste is wat de massa doet. Het klimaatprobleem vindt hij al niet een probleem om je leven aan te besteden, want het is weliswaar omvangrijk en oplosbaar, maar niet meer onderbelicht. Dus dat moeten we overlaten aan Greta Thunberg. Alsof die het in haar eentje kan.
Nee, Bregman, als je echt de wereld ten goede wil veranderen, moet je ook de man op het terras zo ver krijgen om zijn biertjes te laten staan en zijn schouders eronder te laten zetten. Hij heeft misschien een bullshit baan, maar zolang hij niet in beweging komt, zal de wereld vol bullshit blijven. Dat is ook de reden, waarom we Ralph Nader niet meer kennen en Richard Nixon wel. Hij deed alsof wij Clarkson kenden vanwege zijn succesvolle bijdrage aan de afschaffing van slavernij, maar kende jij hem?
home.nlGeplaatst in de categorie: filosofie
bullshit
30
Geef je reactie op deze inzending: