Inloggen
voeg je dagcolumn toe

Dagcolumn

Onze Cor gaat naar de States - voor de roadmovie

Vraag een willekeurige filmliefhebber naar een specifiek filmgenre voor yankees en hij antwoordt roadmovies. Films over reizende hoofdpersonen. Meestal twee die vluchten voor de groep of wet. Outsiders en outlaws.

Beroemdste voorbeelden zijn Bonnie and Clyde (Arthur Penn 1967) en Easy Rider (Dennis Hopper, 1969). Generaties moesten die gezien hebben. Ook andere nationaliteiten maken ze soms. Diarios de Motocicleta (2004) oftewel The Motorcycle Diaries – Walter Salles, over Che Guevara & Co was indrukwekkend. Of Paris-Texas van Wim Wenders.
Maar toch – het concept blijft erg USA.

Een beetje fenomenologische cultuurfilosoof noemt dat niet toevallig. Hij zal die observatie verbinden aan vijfhonderd jaar incidentgewijze ontsluiting, zonder regie van masterplan, vaak initiatiefrijk volk zonder veel moreel soebatten tot gewelddadig aan toe, en de korte staatsgeschiedenis van de USA. Logisch dat cultuurdragers, Amerikanen dus, daar nog onzeker zijn. Herkenbaar o.a. aan het opgewonden soms hysterische karakter van rituelen.

Dat heet compenserend. Terwijl het type vrijheid dat bejubeld wordt ruimtelijke hechtingsvrees tot uitdrukking brengt. De Amerikaanse vrijheidsidee kent nog niet die gesettelde betekenis die oudere culturen automatisch voorop stellen. Bestaansvrijheid is in oudere culturen meer verbonden aan behoudzucht. De roadmovie hoort daarentegen bij de American Dream. Onderweg zijn is dan meer vrijheidsdoel op zich, way-of-life. Die ruimte voelen wij, oude continentalen, niet.

Waarbij het archetype ouder is dan de weg naar Rome. Denk aan de Grieken. Odysseus zwierf tien jaar rond na de Trojaanse Oorlog. In zowel Odyssee als roadmovies zie je trouwens de karakters groeien! Bildungsroman!

Bonny and Clyde en Easy Rider worden vaak opgevoerd als “de” klassieke roadmovies. Kwetsbaarheid, het noodlot dat ze tot slachtoffers maakt en tot losers bestempelt, veranderlijke identiteit om te ontsnappen, vervoermiddel als geïmproviseerd ‘thuis’ zijn ingrediënten. De uitgestorven Amerikaanse transcontinental highway is ook klassiek. En de ‘high-angle long takes’, lange vanuit hoog standpunt genomen takes.

Duidelijk dat makers van top-roadmovies zich niks van indelingen aantrekken. Neem The Straight Story(David Lynch 1999 - 20 mei op tv geweest), het waargebeurde verhaal van de 73-jarige Alvin Straight. De man reist in 1994 op zijn grasmaaier met aanhangwagentje in zes weken vanuit Iowa naar Wisconsin, om zijn zieke broer ten afscheid op te zoeken. Een autorit van nog geen dag. Ontroerend deze outsider, maar weinig herinnert aan klassieken.

Dat geldt ook voor de nu in Nederland uitgebrachte film 'On the Road' – naar Jack Kerouac's kaskrakende cultboek. (Volgens de Volkskrant gister sprak een recensent: ‘On the Road is voor mij geweide grond’)
Wie het boek las weet dat slechts malloten en fantasten daar karakters zien groeien. Er wordt wat afgereisd maar zonder duidelijke urgentie.

Misschien moet je roadmovies breed zien. De progressieve foundation LSDL uit Albany doet dat in ieder geval. Bij de première van ‘On the Road’ zijn twee getrouwde Nederlandse para-andragologen gevraagd hun eigen roadmovie te komen beleven. Dat zijn drs. Cor Toorvos met zijn vrouw dr. Mariella van den Arent.

Cor tafeltennist onder schuilnaam bij ons. Niet rijk getalenteerd maar zijn strijdlust vergoedt veel. Maakt veel contact tijdens games met vreemde vrouwen. Neemt zijn batje mee naar Californië. Strijders kunnen hun kostjes all over the continent met pingpong verdienen. Plus dat je je vrouw kunt laten wedden op je uitslagen. 'Misschien word ik definitief prof' lacht hij verlegen.

Beiden zijn originele aanstekers van de seksuele revolutie. Ze hebben participerend door de jaren vele mensen geleerd zichzelf te bevrijden om onthecht lief te hebben! Begonnen bij de NVSH en doorontwikkeld naar private consultancy parties. In de seventies geregistreerd door de CIA. Maar de tijden veranderen. Hun startpunt Palo Alto. Met als oriëntatiethema voor onderweg: ‘Vrije liefde is niet langer shockerend maar stemt weemoedig.’


Zie ook: http://www.moviemeter.nl/list/topmisc/roadmovie

Schrijver: Jos Zuijderwijk, 26 mei 2012


Geplaatst in de categorie: film

4.4 met 9 stemmen 236



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)