Vreemd in een overweldigende wereld
“De stijl van ons tijdsgewricht weerspiegelt het hier geschilderde beeld. De omvang van de steden waarin het individu verloren raakt, gebouwen zo hoog als bergen, een onophoudelijk bombardement door de massamedia, de grote krantenkoppen die drie keer per dag wisselen en niemand de kans geven te bepalen wat echt belangrijk is, shows waarin honderd dansmeisjes met de precisie van een uurwerk hun vaardigheid tonen in het uitschakelen van hun persoonlijkheid en zich als een machtige maar soepele machine gedragen, het bonzende ritme van de moderne muziek, en tal van andere details geven uiting aan een maatschappijstructuur waarin de individuele mens als een naar verhouding nietig deeltje fungeert tegenover onbeheersbare dimensies.”
U heeft mogelijk veel herkend in bovenstaande tekst. U denkt misschien zelfs, ja, zo is het. Alleen van die dansmeisjes volgt u misschien niet zo. En drie krantenkoppen? Op internet verandert het nieuws nagenoeg continu. De krant is een slecht voorbeeld, want traag.
De tekst is gepubliceerd in 1941 in het boek ‘Die Furcht for der Freitheit’ of ‘Escape from freedom’, waarin Erich Fromm, reeds in 1933 gevlucht voor het fascisme, vanuit de Verenigde Staten probeert na te gaan, hoe het kan dat zo veel schijnbaar redelijke mensen in staat zijn tot zulk verschrikkelijke ontsporingen. Fromm is een optimist. Hij gelooft in de vooruitgang. De bovenstaande zinnen zijn een van de bouwstenen in zijn boek over hoe de vooruitgang kan ontsporen.
Zijn boek heeft mijn denken over het heden verscherpt. Ik raad u Fromm’s boek aan.
De omvang van de steden is groter. Het bombardement van de massamedia nog moeilijker te mijden. Het bonzende ritme van de moderne muziek is nog sneller, nog harder – feestgangers hebben drugs nodig om het allemaal bij te houden. De strijd tegen onze nietigheid en tegen onbeheersbare dimensies vergt nog meer moed, meer uithoudingsvermogen, nog meer van onze krachten dan toen, die tijd. We zijn vrij, misschien meer dan toen, maar vreemd in een overweldigende wereld.
(vertaald: Angst voor vrijheid, 15e druk)
home.nlGeplaatst in de categorie: maatschappij
angst
159
Geef je reactie op deze inzending: